Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MałgorzataVražić
InstytutWitkacegowWarszawie
„Chcemywolności”.
Pismachorwackichmodernistów1
PodkoniecXIXstuleciacorazwiększąrolęzaczęłoodgrywaćmłode
pokolenie,któreodczuwałopotrzebętworzenianowejsztukiilitera-
tury,interesowałosięnowymikierunkamiestetycznymiczypolityczny-
miichciałowywieraćwpływnażyciespołeczneikulturalneChorwacji.
Musiałozmierzyćsięnietylkozpolitycznąrzeczywistościąijejkonse-
kwencjami(odlatsiedemdziesiątychsytuacjaChorwacjijakoczęścidu-
alistycznejMonarchiistawałasięcoraztrudniejsza),aleizdorobkiem
kulturowo-literackimpoprzedniegopokoleniaorazznaleźćswoje
miejscenarynkuczasopiśmienniczym.Pierwszenarodoweczasopismo
flNovineHorvatzke,SlavonzkeyDalmatinzke”powstałowChorwacji
w1835rokuzinicjatywyLjudevitaGaja,ukazywałosięjakotygodnik
zdodatkiemflDanicaHorvatzka,SlavonzkaiDalmatinzka”,wdialekcie
kajkawskimistarymzapisieortograficznym2.W1836rokuGajogłasza
1Tekstpowstałw2016roku.Jest,zkonieczności,skrótowymprzeglądem
modernistycznejprasychorwackiej,prezentującymzaledwiepewienskrawekroz-
ległejwiedzynatematformowaniasięideimodernistycznychwtymrejonieAu-
stro-WęgiernaprzełomieXIXiXXwieku.Wszystkiefragmentyprasychorwackiej
wtłum.M.Vražić.
2flNovineś”ukazywałysiępokajkavskutylkorok,potemwnarzeczuszto-
kawskim,aflDanica”iwsztokawskimiwkajkawskim.LjudevitGaj(1809–1827)
byłjednymzgłównychprzywódcówruchuilirskiego(obokhrabiegoJankaDraško-
vicia),czyliruchuliteracko-społeczno-politycznegoopartegom.in.naideiwspól-
notysłowiańskiejczeskiegopisarzaJanaKollára.Ruchprzyczyniłsiędorozkwitu
literaturychorwackiej,m.in.dziękirozwiązaniukwestiijęzykowychipisowni.
