Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
kilkasłówowpływachwdzieciństwie.Rósłnapograniczujuda-
izmu,katolicyzmuiateizmu.Ojciecbyłwiernyreligiiprzodków,
alewiaręswojązachowywałdlasiebie.Stryj,pobożnyŻyd,asceta,
wyemigrowałdoPalestyny.Aikatolikówniebrakłowrodzinie,bo
krewnymmatkibyłksiądz,kanonikLuriamieszkającywWiedniu.
Najbardziejjednakbodajtrwałyokazałsięwpływchłopskiegoka-
tolicyzmuwieloletniejsłużącejiprawieczłonkarodziny,ukocha-
nejAnnyMikulak,którąWatwspominazmiłościąiwdzięcznoś-
cią.Jakodzieckobyłbardzowrażliwynaobrzędibyćmożezawsze
pozostałtym,kimbyłzrodu,tj.dziedzicemkastykapłańskiej.Otóż
świątżydowskichwdomunieobchodzono,zwyjątkiemświętaSe-
deru,natomiastAnnaMikulakczęstozabierałachłopcadokościo-
łailiturgiakatolicka,szczególnieliturgianabożeństwnieszpor-
nych,wcześnieprzemówiładojegowyobraźni.KołysankomAnny
Mikulakzawdzięczał,jaksampowiada,npierwszewtajemniczenie
wdreszczmetafizycznyiwpoezję”,odniejuczyłsięteżludowych
porzekadełipiosenek.
Niebędępowtarzaćwprzedmowietego,cojesttreściąksiążki,
zktórejdowiedziećsięmożnaodziejachduchowychautoraijego
przygodachliteracko-politycznychwniepodległejPolsceDwudzie-
stolecia,jakteż,wdalszejczęści,olosachjegopo1939roku.Nato-
miastnamiejscubędzieogólnacharakterystykaliterackiegodorob-
kuWata,botejwksiążceniema.Bezstronnaocenajegotwórczości
niebardzocoprawdajestdostępnaludziom,którzyznimsię,jakja,
przyjaźnili.Watmiałniepospolitąinteligencjęiniezwykłeoczyta-
nie,byłumysłemwyrafinowanym,należałdoelityumysłowejwjej
środkowoeuropejskimwcieleniu,tejelity,któramiałabyćwróżnych
krajachtępionaprzezustrojetotalitarne.Zgodniezjejobyczajami
uwielbiałintelektualnądysputę,takżeconapisał,zawszewydawało
siędrobnączęściątego,comówił.I,paradoksalnie,wbrewjegoza-
miarom,największąrozmiaramiksiążką,jakaponimzostała,jest
niedziełopisane,aletenzapisnataśmie.
W1918–1919rokujakostudentfilozofiiUniwersytetuWarszaw-
skiegozwróciłnasiebieuwagęprofesoraTadeuszaKotarbińskiego
swojągruntownąznajomościąSchopenhauera,azarazemjużbył
9
