Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
prostuinteresującyiatrakcyjnydlaczytelnikaposzukującegorozrywkiiwiedzy
oprzeszłości.
WładysławZahorskiurodziłsię1albo31października1858roku18wŚwię-
cianachwguberniwileńskiejwinteligenckiejrodzinieBronisławaZahorskiego
iMariizJawłowskich.Zahorscy,legitymującysięherbemLubicz,należelido
liniiFostowiczówZahorskich,prawdopodobniepochodzeniaruskiego,Dczęsto
wyznaniaprawosławnego”,szlachtydrobnejinieutytułowanej19.Wywódge-
nealogicznyZahorskichsięgaIwana(Jana)MikołajaFostowicza-Zahorskiego,
właścicielawpierwszejpołowieXVIIIwiekuprzynajmniejdwóchmajątków:
PoniziawOszmiańskiemorazfolwarkuMikołowszczyznawdobrachChosty
wDziśnieńskiem.W1759rokuPoniziestałosiędziedzicznąwłasnościąnaj-
młodszegosynaJanaHipolita,komornikapowiatubrasławskiego,pradziadka
pamiętnikarza.Jużw1780rokuzostałosprzedaneidalejurywająsięzwiązki
potomkówHipolita-jegosynaIgnacegoorazwnukaBronisława(ojcapamięt-
nikarza)zwłasnościąziemską.W1819rokuWileńskaDeputacjaSzlachecka
wydałapostanowienieodziedzicznymszlachectwieZahorskichiwpisaniuna-
zwiskarodzinydopierwszejczęściksięgiszlachtyguberniwileńskiej,obej-
mującejrodzinyostarymszlachectwie,którewykazałyposiadaniewłasności
zchłopami20.Zahorscyniemielipotwierdzeniaswojegoszlachectwaprzezpe-
tersburskąHeroldięaniw1851roku,kiedyodpowiedniedokumentyskładałna
UniwersytecieBronisław,aniw1878roku,gdyWładysławprzedstawiłuczel-
niwywódipotwierdzenieszlachectwaprzezWileńskąDeputacjęWywodową
18Pamiętnikarzpodaje,zawypisemzmetryki,datę19września.Zkoleiwksiędzewypisów
metrykalnychdekanatuświęciańskiego(wypisyzksiągkościołaparafialnegowŚwięcianach,
wktórym25XI1858Zahorskizostałochrzczony)zapisanajestdataurodzin19października.
Trudnodzisiajrozstrzygnąć,najakimetapiepopełnionobłąd,czysporządzając18XII1858wy-
pisdlarodziców,czyprzepisującdladekanatuprzechowywanąwkościele(adziśjużnieistnie-
jącą)księgęmetrykalną.DatapodanajestwedługobowiązującegowówczaswRosjikalenda-
rzajuliańskiego(tzw.starystyl).Zatemwedługkalendarzagregoriańskiego,wyprzedzającego
wXIXw.juliańskio12dni,Zahorskiurodziłsięwpaździerniku-tyleżealbo1(19IXstarego
stylu),albo31(19Xstaregostylu).NiejesttojedynapomyłkadotyczącaurodzinZahorskiego.
Wdowodzieosobistym,wystawionymw1920r.przezKomisarzaRządunam.Wilno,zapisano
zkolei,żeurodziłsięw1859r.(brakdniaimiesiąca).Przyczynektodowiarygodnościnawet
zdawałobysię,najbardziejpewnychźródeł.BibliotekaNarodowa(dalej:BN),ArchiwumWła-
dysławaZahorskiego(dalej:AWZ),Rps10453V(mf94384[Dokumentyosobisteimateriały
biograficzneWładysławaZahorskiego]1858-1927),k.1,5,8;LVIA,zesp.604,inw.37,j.a.
79,k.429(Wypisymetrykalnedekanatuświęciańskiegoza1858.Wypiskizksięgimetrykalnej
święciańskiegorzymsko-katolickiegoparafialnegokościoła,cz.1:DOurodzonychod1stycznia
1858r.”,nr329).
19G.Błaszczyk,Herbarzszlachtyżmudzkiej,t.6,Warszawa2016,s.356-357;autorpodaje
wywódodMikołaja(Ipokolenie),którymasynaBogusława,tenHipolitaRochaurodzonego
w1789,aonzkolei5synów(IVpokolenie),zktórychIgnacyAndrzejurodziłsięw1833r.,
czyliniemożebyćprzodkiemWładysława.Zob.J.Ciechanowicz,RodyrycerskieWielkiegoKsię-
stwaLitewskiego,t.5,S-Ż,Rzeszów2001,s.432-433.
20LVIA,zesp.391,j.a.7;CentralnyjGosudarstwiennyjArchiwgorodaMoskwa(dalej:
MGIA),k.5-7v;Ponownepotwierdzenie23VI1837r.oraz6IV1861r.
