Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Naturalne(realistyczne)rozumienieświata
umysłu-naszepoznanienaświatipoznawczoosadzanaswnim.Wyraża
siętowbanalnejkonstatacji,żedziękitemu,żetenświatistnieje,mymo-
żemyżyćidziałaćwnim.Ztegozaśwzględu,żepierwotniejesteśmyweń
zanurzeniinaniegoukierunkowani,oczymzarazbędziemowa,faktycznie
wnimżyjemyidziałamy,poznającgo.
Jednocześnieczas,wktórymdokonujesiępercepcjaświata,jestzawsze
czasemteraźniejszym,cowyrażagramatycznesłowonjest”16,niezaś:nbył”lub
nbędzie”
.Tosamosłowonjest”zarazemwyrażaegzystencjalnysposóbdania
(modus)poznawanegoświata.-Wtymaspekcieradykalnymprzeciwień-
stwemdlategoostatniegoniejestczasowymodus:nbył”czynbędzie”
,ale:nnie
jest”
,nniema”
,nnieistnieje”
.Przeciwieństwemaktualniespostrzeganegoświata
bowiemniejestinnyistniejącyświat(innegoniema),alenicość(Nic)rady-
kalniepojęta.Torozszczepieniesensówsłowanjest”nagramatycznyiegzy-
stencjalny-pomijaminne-pierwotniedokonujesięwtrakciezachodzenia
percepcjiświatainajejskutek.Wyrażasiętowjęzyku,gdyżpercepcjęświata
danegobezpośredniołacinaoznaczajakoninpraesentia”
.Samapraesentia
tozarównobezpośredniość,jakijednocześnieteraźniejszość.
Wstrukturzepercepcjiświataobecnyjestniezwykleważnymoment
pierwotnejafirmacji,którawyrażasięwydawanymspontaniczniesądzieeg-
zystencjalnym:nŚwiatjest(istnieje)”
.Maon-używającjęzykaepistemologii-
naturępierwotnejasercji,czyli:nuznania-za-prawdę”
.Tensądjestsądem
przedpredykatywnym17.Toznaczynieorzekaonżadnejtreści,któraokre-
ślaafirmowanyobiekt,natomiastwyrażasammomentjegoistnienia,nby-
cia”(esse)18świata.Bierzesiętostąd,żedanybezpośrednioświatpierwot-
niejestniewypowiadalnywbogactwieswoichokreśleń.Jednak,ponieważ
naszapercepcjaświatajestdynamicznymprocesem,owabezpośredniość
zczasemzostajezasprawąrozwojuapercepcji(swoistejświadomościtłapo-
strzeganegoobiektu)irefleksjizniesiona,awrezultacie:świat-ujmowany
16Zob.J.Wojtysiak,OsłowieBYĆ.Zteoriiwyrażeńegzystencjalnychiichfilozoficznego
zastosowania,Lublin2005.
17Naprzedpredykatywnymmomenciepoznaniakoncentrujesięwswoichtranscendental-
no-fenomenologicznychanalizach(oidealistycznychsupozycjach)EdmundHusserl
wpoczątkowychpartiachdziełaDoświadczenieisąd.Badanianadgenealogiąlogiki,
przeł.B.Baran,Warszawa2013,zwł.§15-46.
18Tenmomentwnaszejpercepcjijestszczególniemocnopodkreślanywnurcierealistycz-
nymfilozofii.WielokrotniepisałonimM.A.Krąpiec.Zob.tegożm.in.Realizmludzkiego
poznania,Lublin1995,zwł.s.450,454,554-556,567-568.
27
