Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęptłumacza
9
łymwXIIwieku:nZważywszynato-stwierdzaon-żewszyscyludzie,atakże
władcysądziśchrześcijanami,mamwrażenie,żepiszęjużniehistoriędwóchpaństw,
leczjednego,którynazywamKościołemB4.
OtóżodIXwiekuwkażdejdefinicjiKościoławyrażanejwformulecorpus
ecclesiaezawartebyłojużpojęciespołecznościświeckiej.nCorpussanctaeecclesiae
-pisałJonaszOrleanuwDeinstitutioneregia-czyliKościółBożyskładasięze
stanukapłańskiegoistanukrólewskiego,przyczympierwszyodgrywarolędecy-
dującą,gdyżontakżezdawaćbędziekiedyśsprawęprzedBogiemzpodległegomu
stanukrólewskiegoB5.
WywodyjegopowtarzadwawiekipóźniejEngelbertzAdmontwswoimDe
ortuetfineRomaniimperii.Wedleniegowszelkiepaństwaiwszyscywładcymuszą
zkoniecznościbyćpoddanejednemuimperatorowi,któryzapewnićmarozszerza-
nieiumacnianiechrześcijaństwa,atenzkoleimusipodlegaćKościołowi.Funda-
mentempaństwajestbowiemjednośćKościołapojętegojakospołecznośćwierzą-
cych(fundamentumimperiiprovenitdeunitatecorporisecclesiae).ZatempozaKo-
ściołemniemainiemożebyćżadnegowładztwaExtraecclesianonsitnecpossitesse
imperium6.
ZawartawtychwypowiedziachidentyfikacjaPaństwaBożegozKościołem
zostałanajpełniejwyrażonawśredniowieczuwOpustertiumRogeraBaconaiw
DeecclesiasticapotestateIdziegoRzymianina.
RespublicafideliumBacona,choćwywodzisiętakjakiuAugustynaspozadoczes-
negoświata,rozwijasięjużiżyjecałkowicietunaziemi.Jeżeligranicepaństwa
BożegouAugustynawyznaczanebyłyjeszczetajemniczymdziałaniemŁaski
iOpatrzności,torzeczpospolitachrześcijańskaBaconajestjużokreślonaściśleza-
sięgiemwpływuidziałaniaKościoła.Mądrość,dobro,cnotajestwyłącznieprzy-
wilejemwiernych.IstniejejednouniwersalnepaństwoBoże,naczelektóregostoi
papieżobdarzonypełniąwładzyduchowejidoczesnej(papautriusquepotestatisapi-
cemtenet),któremupowinienpodlegaćcałyświatzamieszkałyprzezludzi.Ci,co
nienależądoKościołajakwyznawcyMahometaiTatarzy,powinnizostaćwytępie-
ni,aciktórzysąjużwKościele,winnimubyćwewszystkimpodporządkowani.
Uniwersalistycznawizjastoickajednegokosmicznegopaństwa,przekształcona
uAugustynawpaństwowybranych,czyliKościółmistyczny,stajesięuBacona
wizjąpowszechnego,chrześcijańskiegopaństwaziemskiego,naczelektóregostoi
jedynywładcaludzkości-papież.Stoickieprawonatury,wspólnewszystkim
ludziom,nazwaneprzezAugustynaprawemBożym,stajesięuBaconaprawemkoś-
cielnym,skodyfikowanymwodpowiedniekanonyidekretyprzezwłaściwych
4Cyt.zaE.Gilson,tamże,s.204.
5Cyt.zaE.Gilson,Danteetlaphilosophie,op.cit.,s.203).
6EngelbertzAdmont,DeortuetfineRomaniimperiic.XVIII,99;XXIII,131;stronywgwydania
zBazyleiz1553r.
