Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp.Homohominimonstrum
flBiedacy,mieszkańcykrajówTrzeciegoŚwiata,ludzieoniższymodprzecięt‑
negoilorazieinteligencji,dewianci,transseksualiści,intelektualiści,kobiety—
otofolklorstrachu,folklorwyklęcia,opierającysięnacorazbardziejrasistow‑
skichdefinicjach»normalnegoczłowieka«”3.flFolklor”tenstajesiędomeną
wszystkiego,coniemieścisięwflludzkiej”Kulturze—ludzi,którzymuszą
zostaćwykluczeni,odizolowaniiskazaninawygnaniezespołeczeństwa.Ale
dotykatakże,amożeprzedewszystkim,tych,którzygoustanawiają.
Szczególnymokresemdlatrwającegoodzaraniaepokinowożytnejprocesu
flnieludzkiej”dyskryminacjijestwiekXVIIIiukonstytuowaniesię,opisanej
przezFoucaulta,władzyNormy.Procesjejwdrażaniawobrębienowoczesno‑
ści,wtymprzedewszystkimwOświeceniu,przebiegałrównolegledopróby
zwalczenianajwiększegozagrożeniadlaWiekuRozumu:tego,conierozumne.
Wtymceluepokaklasycyzmuwypracowujeinstytucjędomudlaobłąkanych,
dziękiczemumożliwestajesięzapobiegnięcieflzaraziechorobyumysłowej”,
przedktórąflgdzieśwpołowieXVIIIwiekuraptownierodzisięstrach”4.Zamy‑
kającwnimszaleńców,próbujesięjednocześnieukryćpotwory,którerodzi
rzekomeuśpienierozumu.Efektjednakjestprzeciwny:zamiastjezniszczyć,
czychociażbywyprzećzespołeczeństwa,konserwujesięjezazamkniętymi
muramiszpitala:
Klasycyzmbowiemzamknąłcoświęcejniżabstrakcyjnybrakrozumu,
gdzieszaleńcymieszalisięzlibertynami,achorzyzkryminalistami;
zamknąłwrazznimiówcudownyzapasfantazji,uśpionyświatpotwo‑
rówdawnojużrozpoznanychiwtrąconychwnocprzezHieronymusa
Boscha.Rzecbymożna,iżmuryinternowaniadodałydoswychzadań
segregacjiioczyszczeniacałkiemimprzeciwnąrolękulturową.Oddzielając
napowierzchnispołeczeństwarozumodjegobraku—skrywaływewnątrz
obrazy,wktórychjednozdrugimsięmieszałoijednoczyło.Funkcjono‑
wałyniczymotchłańpamięcioddawnamilczącej;utrzymywaływcieniu
wyimaginowanemoce,wludzkimmniemaniuraznazawszewyświęcone;
dziełaklasycystycznegoporządku,wbrewniemuiwbrewczasowi,prze‑
chowywałyzakazanepostacieiprzekazywałyjewstanienienaruszonym
zXVIwXIXwiek.5
WDraculiBramaStokeratoReinfeld,tenprzeczuwającynadejściewampirasza‑
leniec,reprezentujewłaśnieowąotchłańpamięci,przechowującąwyobrażenia
postaci,októrychnowoczesnespołeczeństwopróbowałojużdawnozapomnieć.
Reinfeldjestteżtym,którydosłowniewpuszczatepotworydownętrzazachod‑
3Ibidem.
4M.Foucault:Historiaszaleństwawdobieklasycyzmu.Przeł.H.Kęszycka.Warszawa
1987,s.328.
5Ibidem,s.332.
