Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
Wstęp.Homohominimonstrum
gdystwierdza:flJakżeopisać,copoczułem,ujrzawszytękatastrofę?Jakopi‑
saćnieszczęśnika,któregotworzyłemztakimstaraniem,wniekończącymsię
wysiłku?(ś)Dążyłemdoceluzpotężną,nienazwanąpasją—tymczasem
teraz,kiedyjużskończyłemmedzieło,pięknysenprysł,azapierającadech
grozaiwstrętwypełniłymojeserce.Niemogącdłużejznieśćwidokuistoty,
którąstworzyłem,wybiegłemzpracowni”70.Przerażającyjestobraz:flzeszpe‑
conywygląd,zbytohydny,bymógłbyćludzkim”71.Rozumietotakżesamo
monstrum,mówiąconiczymnieuzasadnionej,wrogiejreakcjiludzinajegoobli‑
cze:flfatalnejakieśuprzedzeniezaślepiaichimiastwidziećwemnieczułego
ioddanegoprzyjaciela—widzątylkoodrażającegopotwora”72.Dlategowłaśnie
jedynympartneremwrozmowiedlamonstrumjestślepiec—tylkoonbowiem
niewidziwnimtego,cowszyscyinni.
TwórFrankensteinaproszącswegostwórcęowysłuchanie,słyszyjedy‑
niegniewnąodpowiedź:flIdźprecz!Uwolnimnieodswojegowstrętnego
widoku!”73.flUlżęCiwięc,mójstwórco”—odpowiadamonstrum,zakry‑
wającoczyVictoraidodaje:flWtensposóbchronięcięprzedtymohydnym
widokiem”74.Wydajesię,żetozakrycieoczujestparadoksalnieodsłonięciem
jawnie‑japotwora,gdyżonsamjestpewnymobrazem,przykrywającym
jegohistorięipozbawiającymgogłosu:flJegoszczękiuchyliłysięimamrotał
jakieśnieartykułowanedźwięki,agrymasuśmiechuzmarszczyłmupoliczki.
Zapewnecośmówił,alejaniesłuchałem”75.Bezzakryciaowegopotwornego
oblicza,skrywającegoto,kimononaprawdęjest,nigdynieusłyszymy,comówi.
flOdejdźprecz!Niebędęcięsłuchać.Niemożemymiećzesobąnicwspólnego.
Jesteśmywrogami!”—ripostujeVictor,słyszącmonstrum,któreprosioto,aby
wysłuchaćjegohistorii.Acoznaczyuczynićzkogośwroga?Oznaczatouczy‑
nićzczłowiekaniemąRzecz.SlavojŽižekwPrzemocypisze:
Tendomniemanypodmiotniejest(ś)istotąludzkąobogatymżyciu
wewnętrznympełnymosobistychdoświadczeń,któremógłbynamprzed‑
stawić,nadającwtensposóbsenswłasnemużyciu—ktośtakibowiem
niemożebyćwrogiem.Wrógtoktoś,ktonigdynieprzedstawiłwamswojej
wersjiwydarzeń.76
TymbardziejdoceniaonniesamowiteposunięcieShelley,którapozwalawswojej
powieściprzemówićmonstrum:
70M.Shelley:Frankensteinś,s.44.
71Ibidem,s.61.
72Ibidem,s.114.Wyróżnieniemoje.
73Ibidem,s.84.
74Ibidem.
75Ibidem,s.45.
76S.Žižek:Przemoc.Sześćspojrzeńzukosa.Przeł.A.Górny.Warszawa2010,s.49.
