Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
RozdziałI.nZwiązanie”dzieckawdyskursie…
zjednejstronynaodrzuceniuAkedah,zdrugiejzaś,napoczuciu
winymodernizującegosięspołeczeństwa,którestopniowowypiera
dawnąretorykęprzemocy.Afekt,będącafirmacjąprzygodności,
anihilujetępierwotnązapośredniczonąmiłośćdodziecka.
WartykuleWyparcie(DieVerdrängung,1915)Freudanalizu-
jetrzyeatapowymechanizmtegozjawiska
44
.Uźródełsytuuje
tzw.wyparciepierwotne,którewprawiawruchcałymechanizm
obronnywdziejachludzkości.Niedotyczyon,jakzwykłosięsądzić,
popęduśmierci,któryjakoelementsomatycznyniepodlegapsy-
chicznejoperacjiwyparcia,alewypierapsychicznereprezentacje
wyobrażenioweśmiercidziecka.
Kierkegaardreprezentujetenprekursorskirodzajfilozoficznego
myśleniaodziecku,wktórymafirmujesięjegożycie.Filozof–
powtórzmyzaAgatąBielik-Robson–nodczarowujeformułędoro-
słości”45,idalej,takżeformułędzieciństwa.dzieckoromantyczne
reprezentujewjegoujęciubytnarozdrożuaporiiskończoności
inieskończoności,czasowościiwieczności,koniecznościiwolno-
ściorazabiektywnościipodmiotowości–afilozofstawiaówbyt
międzytranscendentnąaimmanentnąeschatologiądzieciństwa46.
Kierkegaardpokazujeróżnicęmiędzywcześniejszympojmowaniem
życialudzkiegowpisanegownieskończonąformułęczasowości
ainitiumvitae–istnienieczłowiekatemporalnego,skończonego,
przygodnego,jakiecharakteryzujenowożytnąjednostkę.Wten
sposóbdoczesnośćnieuchronniesprzęgasięwnimzwiecznością,
adzieckoprzynależyjużnietylkodoAbsolutu,aleidorodziców.
Opozycjataprzekładasięnarelacjerodzicówwzględemutraty
potomstwa,oferującimnietylkoformępocieszenia,ale–cowydaje
sięszczególnieistotne–pozwalanzobaczyć”dzieckosuigeneris.
Możnawięcwyodrębnićtrzypostawywdoświadczaniuśmierci
dziecka,posiłkującsiętypologiąmodeliegzystencjalnychKierkega-
arda.Sątopostawy:estetyczna,etycznaorazreligijna.
OstatniaznichoddajebezpośredniąwięźjednostkizBogiem,nie
44Por.Z.Freud,Stłumienie,w:Z.Rosińska,Freud,Warszawa1993.
45
A.Bielik-Robson,Dwienowoczesności:zlękiemibezlęku,w:eadem,Duch
powierzchni.Rewizjaromantycznaifilozofia,Kraków2004,s.79.
46
Por.A.Świeżyński,Eschatologiaantropologicznaaeschatologiakosmologiczna.
Próbaporównania,w:Problemywspółczesnejtanatologii,t.7,red.J.Kolbuszewski,
Wrocław2003.
