Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.TeorierywalizacjimiędzynarodowejkreującerosyjskąpolitykębałtyckąXIXiXXwieku
29
SiemionowTień-Szańskizaprezentowałswojepoglądywokresienara-
staniakryzysuipierwszejfazienwielkiejwojny”1914-1918.Praktyczne
stosowaniejegoteoriiniemiałowtymokresiezastosowania,natomiastjej
elementyodnaleźćmożnawpolityceRosjiRadzieckiej,ZSRRorazFedera-
cjiRosyjskiej35.Cechącharakterystycznąradzieckiejpolitykibyłobowiem
wykorzystywanieelementówteoriizarównoSiemionowaTień-Szańskiego,
jakiMackinderaorazSpykmana,anawetodwoływaniesiędopoglądów
Mahana,głównieteoriipanowaniapunktowego.Koncepcjaposzerzania
obszarówkolonizowanychtoideaZwiązkuSocjalistycznychRepublikRa-
dzieckichorazblokupaństwsocjalistycznychwEurazji.Elementywiązania
gospodarczegotokoncepcjarozmieszczeniaelementówposzczególnych
sektorówgospodarkinaobszarzeZSRR,politykaprzesiedlanialudności,
ideaelektryfikacjiirozbudowasystemówtransportowychorazprocesswo-
istegonwiązaniagospodarczego”
,czywręczwasalizacjapaństwsojuszni-
czych(powołanieRadyWzajemnejPomocyGospodarczej).Politykatabyła
jednakprezentowananiejakorealizacjaideirosyjskiegogeopolityka,ale
reakcjanawizjeoddziaływaniamiędzynarodowegoopartanateoriiSpy-
kmanai-wmniejszymstopniu-Mackindera.Wskazywanogłówniena
koniecznośćreakcjinanagresywne”zachowanieUSAczyNATOnapod-
stawieteoriiRimlanduinokrążanie”ZwiązkuRadzieckiego(blokupaństw
socjalistycznych).WrosyjskiejnarracjibudowamackinderowskiegoHear-
tlandubyłaodpowiedziąnatęformęagresji.Taksamouzasadnianoproces
budowyprzyczółków,zaktóreuznaćnależygrupępaństw-satelitówZSRR
wAzji,AfryceipołudniowejorazśrodkowejAmeryce.Natomiastsposób
realizacjitejpolitykibyłzgodnyzmyśląSiemionowaTień-Szańskiego.
Zgodnieztąteorią,wradzieckiejmyślistrategicznejBałtyk,jakiMorze
Czarnebyłytraktowanejakoakwenypozwalającezrealizowaćkoncepcję
dotarciadoAtlantyku(orazOceanuIndyjskiegowodniesieniudoakwe-
nuczarnomorskiego).Wtejwizjimiałbyćakwenem,naktórymmiano
przeprowadzićgłównączęśćoperacjiopanowywaniaEuropypółnocnej,
wzmocnionejprzezuderzenieFlotyPółnocnej.Istotnywpływnaradzie-
ckąpolitykębałtyckąmiałytrzyprocesyzwiązanez:
35Wokresiepierwszejwojnyświatowejdziałaniamorskie,zwłaszczaprowadzone
naBałtykutoprzeciwdziałanieagresjiNiemiec,wdużejmierzeopartenastosowaniu
zagródminowych.
