Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Rozdział1.MorzeBałtyckiewrosyjskichkoncepcjachgeopolitycznych
-niemieckąpolitykąuzyskaniakontrolinadżeglugąprowadzonąnaza-
chodnimBałtykupoprzezbudowęKanałuKilońskiego(zbudowanego
wlatach1887-1895ipogłębionegowlatach1909-1914)orazuzyska-
niewpływunaduńskąpolitykę(od1914roku);
-procesemneutralizacjipaństwnordyckich,któryzostałzapoczątko-
wanywpołowieXIXwieku.Pierwszymsymptomemtejpolitykibyło
ogłoszenieneutralnościwobecbrytyjsko-francuskiejinterwencjibałty-
ckiejwtrakciewojnykrymskiej(1854rok).Stanowiskotozostałopo-
wtórzonewtrakciekolejnychwojen,tj.francusko-pruskiej(1870rok)
orazrosyjsko-japońskiej(1904rok)36;
-konsekwencjamiI,anadewszystkoIIwojnyświatowejzasadniczo
zmieniającymistrategiczneznaczenieakwenuMorzaBałtyckiego.
BudowaipogłębienieKanałuKilońskiegostworzyłonowąsytuację
strategiczną,gdyżpozwalałotonaswobodnyprzerzutniemieckichsiłpo-
międzyportamimórzPółnocnegoiBałtyckiegoorazprowadzenieżeglugi
zpominięciemCieśninBałtyckich.WefekcieNiemcyuzyskałymożliwość
zablokowaniawejścianatenakwensiłprzeciwnika,wtymprzypadkuflo-
tybrytyjskiej.Wtymcelupodjętoudanąpróbęzdominowaniapolitycz-
negoDanii,którajeszczewroku1912zadeklarowała,żeakceptujeprawo
prowadzeniażeglugiwcieśninachprzezokrętywojennepaństwtrzecich
wtrakciedziałańwojennych.Decyzjatabyłaznacznymposzerzeniemza-
pisówtraktatukopenhaskiegoz1857roku,gwarantującegoprawożeglugi
(zaopłatącelną)wyłączniejednostekhandlowychimiałosankcjonować
duńskąneutralność37.Niemieckienaciskipolitycznedoprowadziłydore-
zygnacjiztegoswoistegostatusupaństwaneutralnegoiDaniadokonała
zaminowaniacieśninwroku1914.RównoczesnaodmowaSzwecjizabloko-
waniaCieśninyÖresundorazsamsposóbusytuowaniazagródminowych
sprawił,żeichominięciebyłozadaniemtrudnym.Tymniemniejdecyzje
teukazałykonsekwencjeukładówsojuszniczychpaństwbałtyckichzkra-
jamispozategoregionuorazokreśliłyzarównostrategicznystatusCieśnin
Bałtyckich,jakinordyckichdeklaracjineutralności.Zostałyoneoficjalnie
ogłoszonewdeklaracjisztokholmskiejz27.05.1938roku.Ogłaszającswoją
36SzerzejM.Herma,RosyjskaflotawojennanaBałtykuwlatach1905-1917,Kra-
ków2010.
37J.GinsbertJ.,CzyBałtykjestmorzemzamkniętym?Warszawa,s.37.
