Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Mutacjealbowędrówkiapokryfu
23
sięnaskórceodbanana,u[w]czasiekrótszym,niżmożnatosobie
wyobrazić[ł],roztrzaskałczaszkęogrzbietfali”28.
Represyjnygestukrycia-odrzucenia,dotyczącyapokryfuwła-
ściwego,wapokryfachliterackichotematycebiblijnejtracirację
bytu29.Aktywizowanejesttutajinne,niemniejważneizapewne
bardziejodpowyższegoproduktywne,znaczenieuwpisane”wna-
zwęgenotypu.Chodzituouodkrycie”-ujawnienie,wydoby-
cietego,coutajoneczyzatajone,niewidzialne,nie(roz-
po)znane,niejasne,niedopowiedziane,przemilczane
wfabularno-tematycznejgłównieorazideowejprzestrze-
nibiblijnegopierwowzoruijejsemantyce.Możesięono
przejawiaćpoprzezinterpolacje,amplifikacje,rearanżacje,renarra-
cjeireinterpretacjetradycyjnegomateriałustowarzyszonezrefoka-
lizacją30.Wszystkietechwytykonstrukcyjno-światopoglądowe31
podporządkowanezasadziefikcjonalizacji,związanejzodcho-
dzeniemodsakralnejencyklopedyczności,totalnościkanonicznej
wersjiBiblii.WedługJoannyMaleszyńskiejwyrażasiętonietylko
przezu«przesłonięcie»[ł]własnąwersjątego,cojestwkano-
nie”
,aleteżuusunięcietego,coukrytewkanonie”jakokonsekwencji
uwyboruiselekcjiposzczególnychznaczeńczymotywów”32.
28R.Topor,Wypadek,[w:]CzteryróżedlaLucienne,przeł.T
.Matkow-
ski,WydawnictwoLiterackie,Kraków1985,s.32.
29Zajegodalekieechouznaćmożnajednakdziałaniecenzuryko-
ścielnejczyoburzenieipotępieniezestronyczłonkówjakiejśreligijnej
wspólnoty(np.dotycząceapokryficznejpowieściNikosaKazantzakisa,
Chrystusukrzyżowanyporazwtóry,azwłaszczaOstatniegokuszeniaChry-
stusafilmuMartinaScorsesenakręconegonajejpodstawie).Zob.też:
S.Sawicki,Outworachreligijnie„podejrzanych”,[w:]Zpograniczaliteratury
ireligii.Szkice,RedakcjaWydawnictwKatolickiegoUniwersytetuLubel-
skiego,Lublin1978.
30Zob.J.Dynkowska,Refocalizationasastrategyofapocryphal
rewriting,uZagadnieniaRodzajówLiterackich”2016,z.1.
31Światopoglądowewtymsensie,żeonezawszejakośpodtym
względemuusytuowane”
.
32J.Maleszyńska,Biblijnaopowieśćosynumarnotrawnymijejlite-
rackietranspozycje,[w:]Miejscawspólne.Szkiceokomunikacjiliterackiej