Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MaciejJochymczyk
basiszwiązanesązewznoszącymiopadającymkierunkiemliniimelodycz-
nej.TenintuicyjnytypfigurywRequiemStachowiczapojawiasięstosunko-
woczęsto,np.wariosotenoruwsekwencjiDiesirae—nasłowach„dies
illa”(przykład2.)melodiaopadaodf
1dof,ilustrującobawęprzeddniem
sądu.Zgodniezkonwencją,descendentalnykierunekmelodiizastosowany
jestrównieżprzysłowach„peccatamundi”(przykład11.).Anabasisnato-
miastwystępujegłównieprzyeksklamacjachnp.„Sanctus,sanctus”.
Przykład2.D.Stachowicz:MissaRequiem13—Diesirae,takty1—5.
Figurąspokrewnionązanabasisicatabasisjesthypobole,powstajeona
przezprzekroczenienaturalnejskaligłosów.WRequiempojawiasiędwu-
krotniewoffertoriumDomineJesu(przykład3.),nasłowach„depoenisin-
ferni”(odkarpiekielnych)i„necadantinobscurum”(niechniewpadają
wciemności).Najpierwsoprany,apóźniejskrzypceschodząznaczniepo-
niżejswojegotypowegorejestru(sopranyrzadkoprzekraczajągranicęf
1).
Wprezentowanymprzykładziehypobolepołączonajestzfigurąantitheton
(wodmianiemutatiopersystema),opartąnabezpośrednimzestawieniuod-
ległychrejestrów.
Naodpowiednimkształtowaniuliniimelodycznejopierasięrównieżpa-
thopoeia—krokipółtonowewyrażająceuczuciasmutku,rozpaczy,bólu.
KlasycznyprzykładtejfiguryzastosowałStachowiczwDiesirae,abypod-
kreślićsłowa„Lacrimosadiesilla”(łzawydzieńów),jesttopochód
d2-es2-e2-f2-e2wgłosiecantoI(przykład4.).
Trillotowłaściwieornament,którypoleganaszybkimpowtarzaniu
(gardłowym„odbijaniu”)dźwięku.Bywaonjednakczasemstosowany
wfunkcjiretorycznejpodobnejdoonomatopei,jakonaśladowaniedrżenia,
strachu,tymsamymzbliżasiędofigurobrazującychsłowa.Stachowiczsto-
sujetrillodwukrotnie(przykład5.)nastosunkowodługichodcinkach,
13Zob.D.Stachowicz:MissaRequiem.Red.M.Jochymczyk.W:„SubSole
Sarmatiae”.Red.Z.M.Szweykowski.Vol.11.Kraków2007.
