Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MissaRequiemDamianaStachowicza...
Przykład11.D.Stachowicz:MissaRequiem—AgnusDei,takty13—18.
sówrównieżwpartiachclarini,conadajeimszczególnieprzenikliwe
brzmienie.
Dopowyższegozestawunależydodaćzabiegipolegającenawykorzysta-
niuretorykitonacji,któremożemyzaobserwowaćrównieżwprzykładzie
11.Wstrojunierównomiernietemperowanymzwykleużywanotonacjido
okołotrzechznakówprzykluczowych(liczbatamogłabyćwiększalub
mniejsza,zależnieodrodzajuzastosowanejtemperacji),imdalejodC-dur,
tymbardziejfałszywiebrzmiaładanatonacja.WRequiem,dlapodkreślenia
tekstuszczególnieporuszającychwersówDiesirae,kompozytorstosuje
przebiegiwb-moll,awAgnusDeiII,opróczb-moll,równieżwDes-dur.Ten
faktzasługujenaszczególnepodkreślenie,gdyżjeszczeJohannDavidHeini-
chen14wtraktaciezroku1711określatonacjęb-mollmianemextremumen-
harmonicum,aDes-duropisujejakotrudnąinienadającąsiędoużycia.
Brzmienietakodległychtonacjibyłołatwouchwytnymaudytywnieśrod-
kiemowielkiejsileoddziaływania.
NiektóreczęściRequiemsąnasyconerozmaitymichwytamiretorycznymi
bardziejniżpozostałe.Częstośćichzastosowaniazależyoczywiścieod
właściwościtekstusłownego—ładunkuemocjonalnegoorazpretekstówdo
użyciafigurobrazujących(hypotyposis).Fragmentami,którenajsilniejpo-
działałynawyobraźniękompozytora,sąstrofyDiesiraezaczynającesięod
słów„Quantustremor”,„Quidsummiser”,„Rextremendae”,„Recordare”
i„Lacrimosa”,orazczęściDomineJesuiAgnusDeiII.
Stachowiczstosujewiększośćspośródfigurobiegowegojęzykamuzycz-
nego,niepozostawiająckluczowychsłówbeznależytegozobrazowaniamu-
zycznego.Świadczytoobardzodobrejorientacjikompozytorawobo-
wiązującychkonwencjach,zwłaszczażewrepertuarzepolskimniesąznane
opracowaniamszyżałobnej,naktórychmógłbysięwzorować.Utwóro.Da-
mianawpisujesięwnurtopracowańsilnieudramatyzowanych,budzących
14J.D.Heinichen:NeuerfundeneundGründlicheAnweisung[...]zuvollkommenerEr-
lernungdesGeneral-Basses.Hamburg1711.Cyt.za:E.Chafe:Monteverdi’sTonalLanguage.
NewYork1992,s.46.
25
