Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
—Polskabyławzoremwolnościowejsamoorganizacjispołecznej.Jej
siłaipowszechnośćwynikałazfaktu,żewewrześniu1939roku
stawiłaopórHitlerowiniedlatego,żeuległaintrygomAngliiczy
Francji,leczdlatego,żezrobiłatozwłasnejwoli.
Ci,którzyprzedstawiająpostawęCzechówjakowzórdlaPolaków
—niechprzeczytająesejeVáclavaHavlazgorycząopisujące,jak
ówczesnakapitulacjaprezydentaEdvardaBenešazłamałanadekady
narodowąpsychikęnaszychpołudniowychsąsiadów.
Polacybyliinniiwynikałotozniezmożonejchęcipozostaniasobą,
zestawianiawolnościwcentrumnarodowejemocjijakowartości
nadrzędnej.ZtymiuczuciamiPolacywkroczyliwczwartyrok
okupacyjnejniewoli.
Wnocyz3na4stycznia1944rokuwojskarosyjskieprzekroczyły
graniceIIRPwokolicymiejscowościSarny.Wieluhistoryków
dziejówPolakówpodrządamikomunistówwłaśnietędatęuznajeza
począteknowejepoki,choćnadobreArmiaCzerwonazaczęła
zajmowaćziemiewschodnieIIRPdopieroodmarca1944roku.
WlipcutegorokuSowiecizdobyliWilnoiLwów,anastępniedo
sierpniazajęliterenycentralnejPolskidoliniiWisłyistworzyli
pierwszemarionetkowepaństwo,tzw.PolskęLubelską.Próba
samodzielnegowyzwoleniasię,powstaniewarszawskie,zakończyłosię
klęską.Wstyczniu1945rokusowieckiwalecruszyłdalej.Topółroku
byłodramatycznymokresemzmaganiasięzesobąpolskichnadzieina
wolność,niemieckiejfuriiniszczeniaisowieckiejpotęgi.Jakzmieniały
sięnastrojeiemocjePolakówwciągupółroczapolitycznejgorączki
międzymajemapaździernikiem1944roku,gdyskapitulowało
powstanie?Abyodpowiedziećnatopytanie,trzebanajpierwdokonać
próbyrekonstrukcjiświatawojennychdoświadczeń,wyobrażeń
inadzieiPolaków.
Jakżeczęstozapominamy,żebyłytoprzynajmniejtrzytypy
okupacji.
