Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12•DobrzesięmyślizeSłowackim…
wyprzedziłswojąepokę.Wiedzęojaźniczerpaliwięczjegodzieł
mistycznych.Przyjęli,żejaźńjestwiecznainieśmiertelna,wypływa
zBogaistworzyłaświatwidzialny.Twierdzili,żepoetawprocesie
metempsychicznymwypracowałpotęgęjasnowidzeniaiodczyty-
wałrzeczywistośćduchowązeświataformiżetraktowałwłasną
duszęjakonogniskowszechbytu”18.nTakdoszlidonajwyższejpo-
tęgi–pisałStanisławPrzybyszewski–indyjskimahatma,biblijny
prorok,egipskimag,średniowiecznyczarownikinaszSłowacki”19.
Toteżmoderniścizfilozofiągenezyjskąutożsamialiswojepoglądy,
acytatyzeSłowackiegotraktowalijakoautorytatywnydowód.Ce-
zaryJellentaczytałSłowackiegoprzezSchopenhauera,aTadeusz
MicińskiprzezHenriegoBergsona.TłumaczyliSłowackimwłasną
metafizykę,chociaż,jakzaznaczaFloryńska,czasemodbiegalida-
lekoodswojegomistrza.PrzybyszewskiiJellenta,jaksamiwska-
zywali,przyjmowalipodstawyontologiizGeneziszDucha,byłato
jednakinterpretacjaemanacyjnaimonistyczna.TymczasemFlo-
ryńska,idączaanaliząKazimierzaWyki,zauważa,żerzeczywistość
wfilozofiiSłowackiegostanowiąindywidualneduchy,samodziel-
neiniezatracająceosobowejtożsamości.Moderniściwidzielije
raczejwpostacischopenhauerowskiejnślepejwoli”20.Przyjmowali
natomiastewolucjęprzyrodyispirytualnąewolucjęduszy.
NajważniejsząkategoriąwKrólu-DuchuzdaniemMicińskiego
byłajaźń(pisałtosłowodużąliterą):nKról-Duchjestpoematem
Jaźni,którazapuszczającsięwkrainętajemnicyprzebywaniezna-
nedotądoceany”21.MicińskiutożsamiłjaźńzKrólem-Duchem.
Wjegointerpretacjijestonawiecznainiezmienna,nieujawniając
18S.Przybyszewski:Nadrogachduszy.Kraków1900,s.18–21.
19Ibidem.
20H.Floryńska:SpadkobiercyKrólaDucha…,s.65.
21Cyt.za:ibidem,s.94.UrszulaM.Pilchzwróciłauwagęnacechującą
twórczośćzarównoMicińskiego,jakiSłowackiegotendencjędoekspono-
waniazaimkanja”orazdefiniowanianja”poprzezdopowiedzenie;naprzy-
kładSłowackipisał:nJa,synpopiołów”,nJa–Duch”,Miciński:nJakról”,
