Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niafizycznegodzieciimłodzieży.KomisjaEdukacjiNarodowejnadającXXVustawietytuł
,,Edukacjafizyczna”,określiłaisformułowałaceleiznaczenieedukacjifizycznejorazwyznaczyła
zadaniaszkołyirodzicówwzakresiewychowaniafizycznego(Komisja...1954).Wskazałanadonio-
słeznaczeniećwiczeńfizycznychnietylkojakoczynnikarozwojowegoizdrowotnego,aletakże
czynnikawychowawczegoiobywatelskiego.Wartotuprzytoczyćnaogółznany,alebardzoważny
iaktualnytakżedzisiajaksjomatKENoroliwychowawczejedukacjifizycznej:,,Taknierozdzielnym
idączwiązkiemedukacjamoralnazedukacjąfizycznąbędązdolnedaćspołecznościcnotliwegoczło-
wieka,Ojczyźniedobregoobywatela”.
KENzwróciłauwagęnarolęnauczycielawtrosceozdrowie,rozwójisprawnośćfizycznąmło-
degopokolenia.WXIVustawiezapisała,że,,Cokolwiekzawieraedukacjafizycznaimoralna,
wszystkotostaranienauczycielamiećmusi”.UstawyKENwrozdzialept.
,,Czaswolnyodnauki”
zalecały,aby,,Próczdnirekreacyjnychcodzienniepowinienbyćczasjakiwyznaczonynarozrywkę
dladziecilubwdomach,lubwpolu,okołoczegoprefektzdyrektoramirozporządzenieczynićpowi-
nien”.MożnawięcuznaćtrafnośćedukacyjnąkoncepcjiwychowaniafizycznegoKENnietylkowte-
dy,wkońcuXVIIIwieku,alerównieżdzisiaj.DziałalnośćKomisjibyławięcpionierska,nietylkow
skalikrajowej,alerównieżwEuropieistałasięźródłemtwórczejinspiracjidlakolejnychpokoleń
polskichpedagogówidlarozwojuteoriiipraktykiwychowaniafizycznegowXIXiwpoczątkachXX
wieku.WtensposóbwkońcuXVIIIipoczątkachXIXwieku-tużprzedupadkiemRzeczypospolitej
iwpierwszychlatachniewolinarodowej-wychowaniefizycznezostałopodniesionedojednego
zważnychczynnikówedukacyjnychoznaczeniuzdrowotnym,rozwojowym,wychowawczymispo-
łeczno-obywatelskim.
StanowiskoKENoznaczeniuwychowaniafizycznegowpolskiejszkolewnastępnychlatach
prezentowaliwrozprawachpedagogicznychBronisławTrentowskiiEwarystEstkowski,którywpu-
blikacjachnałamach,,SzkołyPolskiej”traktowałćwiczeniafizycznedzieciimłodzieżyjakointegral-
nyskładnikprogramuszkołyludowej,atakżelekarzLudwikBierkowskiwKrakowie,gdziepionier-
skieinicjatywywupowszechnianiuwychowaniafizycznegoipraktycznedziałaniawtejdziedzinie
wokresietzw.RzeczypospolitejKrakowskiejpodejmowanorównieżnaUniwersytecieJagiellońskim
iwszkołachśrednich.WeLwowietakądziałalnośćprowadziłlekarzWenantyPiaseckiiinnipionie-
rzy,którzyw1867r.powołalidożyciawielcezasłużonądlarozwojuwychowaniafizycznegowPol-
sceorganizację-TowarzystwoGimnastyczne,,Sokół”.
OdlatsześćdziesiątychXIXwiekuforumdyskusyjnymonależnemiejscewychowaniafizycz-
negoihigienywszkole
stały
sięzjazdynauczycielskieikongresypedagogiczne,którebyłyorgani-
zowaneprzezstowarzyszenianauczycielskieprzedewszystkimprzezTowarzystwoPedagogicznei
TowarzystwoNauczycieliSzkółWyższych(M.Rotkiewicz,K.Hądzelek1993).
TowarzystwoPedagogiczne,którepowstałoweLwowiew1868r.,naswychzjazdachpodnosi-
łosprawęprzeciążeniauczniówwszkole,wskazywało,żeszkołapowinnarównomierniezdążaćdo
prawidłowegorozwojuumysłowego,moralnegoifizycznegodziecka,żenarozwójfizycznydziecka
powinnosięwpływaćprzezlekcjegimnastyki,przezwłaściwieorganizowaneprzerwymiędzylek-
cjamiiprzezpozostawieniedwóchdniwtygodniuiniedzieliwolnychodpracydomowej,aprzezna-
czonychnarekreacjęiwypoczynek.NaZjazdachurządzanoteżwystawy,organizowanolekcjeipo-
kazygimnastyczne,przygotowanenajczęściejprzezTowarzystwoGimnastyczne,,Sokół”.Zagadnie-
niawychowaniafizycznegoomawianoteżnałamachorganuTowarzystwaPedagogicznegowtygo-
dniku,,Szkoła”.Wroku1883uchwaławalnegozjazduTowarzystwaPedagogicznegopoparłastarania
,,Sokoła”wsprawiepodniesienianaukigimnastykiwszkole.NaVIWalnymZgromadzeniuNauczy-
cieliSzkółWyższychweLwowiew1889r.wprogramieobrad
znalazły
sięzagadnieniarekreacji,za-
bawiwycieczekszkolnychmłodzieży.
14
