Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dlapracynauczycielailepszewarunkijegobytu.Odnauczycielstważądałyrzetelnejpracyzawodo-
wej,dokształcaniaisamokształceniasię,udziałuwpracyspołecznej,nienagannejpostawywżyciu
codziennym.Lecznietylkożądały.Stwarzaływarunki,organizowałyróżneformykształceniaiumoż-
liwiałynauczycielstwudoskonaleniesięnaukoweizawodoweorazpogłębianiewłasnejkulturyogól-
nejipedagogicznej”(S.Wołoszyn1978,147).
Zjazdyoświatoweinauczycielskieprzeplatałysięzezjazdamilekarzyiprzyrodnikówpolskich,
któretakżepodejmowałyproblematykęwychowaniafizycznegodzieciimłodzieży.Działalnośćtych
dwóchśrodowiskopisałzwielkimznawstwemprof.MaciejDemel-zwłaszczawokresiepoprzedza-
jącymodzyskanieprzezPolskęniepodległości-niedasięichodsiebieoddzielić.Zjazdyte,organi-
zowaneodroku1869,uwzględniaływswychobradachzagadnieniahigienyićwiczeńfizycznych
dzieciimłodzieżyszkolnej,szczególnieodIXZjazduw1900roku,kiedytopowołanosekcjęwy-
chowaniafizycznegoihigienyszkolnej.Sekcjatanaswoichposiedzeniachskupiłanajwybitniejszych
polskichlekarzy,higienistów,fizjologówinauczycielizainteresowanychstanemhigienicznymspołe-
czeństwaorazrozwojemfizycznymdzieciimłodzieży.Przyokazjizjazdówlekarzyiprzyrodników
polskichorganizowanowystawyhigieniczno-lekarskie,naktórychprezentowanorównieżdorobek
oraznowepropozycjemetodyczno-organizacyjnewdziedziniewychowaniafizycznego.Zjazdyte
wypracowałyszeregwniosków,którychsłusznośćpotwierdziłynastępnelata.Donajważniejszych
należały:
1)powołaniestałejinstytucjilekarzaszkolnego,sprawującegonadzórnadhigienąirozwojemfi-
zycznymdzieciimłodzieży,
2)realizowaniewpracyhigieniczno-wychowawczejhasłakształceniaharmonijnegofizycznego
iumysłowegodzieciwbliskimkontakcieznaturą,
3)doskonalenieszkolnegowychowaniafizycznegoprzezzwiększenieobowiązkowychćwiczeń
fizycznychdo3godzintygodniowoorazszerokiewprowadzeniegierizabawruchowych,
4)zorganizowaniesystemukształcenianauczycieliwychowaniafizycznego,
5)doskonaleniesystemukolonii,półkoloniiiwczasówprzezwypełnienieichprogramućwiczeniami
fizycznymi(M.Rotkiewicz,S.Wilk1986).
Widzimywięc-zwłaszczapoZjeździeLekarzyiPrzyrodnikówPolskichw1900r.,żesprawa
wychowaniafizycznego-szkolnegoipozaszkolnego,byławtedyjużnietylkozagadnieniemzdro-
wotno-higienicznym,alerównieżdoniosłymproblememspołeczno-wychowawczyminarodowym.
ZjazdteniKongresPedagogicznyz1909r.potwierdzająaktywnośćśrodowisklekarskichipedago-
gicznychnapoluwychowaniafizycznegoiichwzajemnewspieraniesięiuzupełnianiewdążeniudo
zapewnieniamłodzieżyodpowiednichwarunkówrozwoju.
Dorobekteoretyczno-metodycznyidoświadczeniadziałalnościpolskichośrodkówwychowania
fizycznegoprzedIwojnąświatowązaowocowałyiumożliwiłytużpoodzyskaniuniepodległości
wpierwszychlatachIIRzeczypospolitejwysokie-jaknaoweczasy-usytuowaniewsensiespołecz-
no-ideowymiprogramowymwychowaniafizycznegodzieciimłodzieży,zarównowszkolejakrów-
nieżwszerokopojętejspołecznejiinstytucjonalnej,pozaszkolnejdziałalnościwychowawczej.Zdoła-
nowprowadzić-choćwograniczonymzakresie-dopolskichszkółobowiązkowećwiczeniafizyczne
wformielekcjigimnastykiiopracowaćpodstawyprogramowo-metodyczneszkolnegowychowania
fizycznego,opartegonasystemiegimnastykiszwedzkiej.RozwinąłsięwPolsceiprzybrałinstytucjo-
nalnąformępozaszkolnyruchwychowaniafizycznegodzieciimłodzieży,którystałsięważnym
czynnikiemkształtującegosięwtedypolskiegosystemuwychowaniafizycznego;złożyłasięnań
zwłaszczadziałalność:zakładówitowarzystwgimnastycznych,towarzystwhigienicznych,takich
instytucji,jakParkJordanawKrakowie,Ogrodyim.W.E.Raua,ParkTZRweLwowie,harcerstwa,
stowarzyszeńiklubówsportowych,organizacjiturystycznychikrajoznawczych.Wtychośrodkach
17
