Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nierówności,ujawniającesięwnierównejwymianie.FolkerFröbel,Jür-
genHeinrichsiOttoKreyeuzupełniająjegotezęoglobalnejstratyfikacji
światatwierdzeniem,żeodlat70.XXwiekuwyłaniasięnowyglobalny
podziałpracy.WprzeszłościrolakrajówTrzeciegoŚwiatasprowadza-
łasięzwykledodostarczaniasurowcówkrajomrozwiniętym.Wostat-
nichdekadachuległotozmianie,TrzeciŚwiatstawałsięcorazwiększym
obszareminwestycjiiprzenoszeniaprodukcjizkrajówcentrum.Oile
wcześniejzacofaniekrajówPołudniawynikałozbrakuinfrastruktury
gospodarczej(oferowałyonekrajomZachodujedyniesurowcenatural-
ne),toobecnielokowanieprodukcjiwkrajachTrzeciegoŚwiatawikłaje
winnysystemzależności.NiskorozwiniętekrajePołudnia,dysponując
ogromnąrezerwąsiłyroboczej,stanowiąźródłotaniejpracypozwalają-
cejmaksymalizowaćzyskprzedsiębiorstwomzkrajówZachodu.Miejsca
produkcjiwtychkrajachmającharakterniezwyklerozproszony,przez
coniesąonewstanieuzyskaćekonomicznejsuwerenności.Wciążzaj-
mująpodrzędnąrolęwświatowejgospodarce,którasłużyprzedewszyst-
kimkrajomcentrumipozwalaimczerpaćkorzyściztaniejprodukcji.
ChociażglobalnypodziałpracyistniałodXVwieku,nowetechnologie
iśrodkitransportupozwoliłynamaksymalnerozproszenieprodukcji
orazoparciepracynaniewykwalifikowanychpracownikach,ugrunto-
wującnanowodawnenierównościmiędzyPółnocąiPołudniem(Fröbel,
Heinrichs,Kreye2015:233-237,239).
PojęciehegemoniiGramsciegoaneoliberalizm
KolejnympunktemodniesieniadlaSantosajestsformułowanewpierw-
szejpołowieXXwiekuprzezAntoniaGramsciegopojęciehegemonii,
którenawiązujedomarksistowskiejkrytykikapitalizmu.Zakładaono,
żeklasypanująceutrzymująwładzęnadklasamipodporządkowany-
miwwynikuzłożonegoprocesukształtowaniaprzyzwolenianaswoje
panowanie.Klasypanujące,dysponującprzewagąekonomiczną,spra-
wująkontrolęnadaparatemprzemocy,któryuniemożliwiapodważe-
nieistniejącegoporządkuspołecznegopoprzezrewolucyjnyprzewrót.
Jednakjegostabilnośćwynikaprzedewszystkimzwalkiideologicznej
35
