Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wramachspołeczeństwaobywatelskiegomiędzyprzedstawicielami
tychklas.Obejmujeonasferępolitycznąpartieiorganizacjereprezen-
tująceinteresyróżnychgrupspołecznych.Klasadominującadążydo
narzuceniapozostałejczęścispołeczeństwawłasnejnarracji,takabyjej
aspiracjesprawiaływrażenieuniwersalnychdążeńcałegospołeczeństwa
(Gramsci1961b:552-555).Istotneznaczenieodgrywająintelektualiści
organiczni,którzywyrażająideologięswoichklasistwarzająwarunki
doumocnieniaichpozycjiwstosunkudopozostałychklas:
Każdagrupaspołeczna,rodzącsięnanaturalnympodłożujakiejśzasadniczej
funkcjiwświecieprodukcjiekonomicznej,dajezarazem,niejakoorganicznie,
początekconajmniejjednejwarstwieintelektualnej,nadającejtejgrupiejednoli-
tośćorazświadomośćwłasnejrolinietylkowdziedzinieekonomicznej,aletakże
społecznejipolitycznej.Przedsiębiorcakapitalistycznypowołujejednocześniedo
życiatechnikaprzemysłu,teoretykaekonomiipolitycznej,organizatoranowej
kultury,nowegoprawaitd.(Gramsci1961a:685).
Intelektualiściklasypanującejkształtująświadomośćspołeczeństwa
wtakisposób,abyzachowaćprawomocnośćistniejącegoporządkuspo-
łecznego.Wykorzystujądotegosysteminstytucjonalny(szkolnictwo,
Kościół,stowarzyszenia)oraznarzędziakształtowaniaopiniipublicz-
nej.Dziękitemuideologiawnikadożyciacodziennegoizdrowegoroz-
sądku,którydostarczapodstawowychkategoriidoocenyrzeczywistości
(ibidem:689-696).Złożonośćhegemoniikulturowejpoleganatym,że
nieograniczasiędonarzucanianiewiarygodnejideologiizzewnątrz,
leczwymagazakorzenieniawcodziennychpraktykachipotocznymro-
zumieniurzeczywistości.
Przykłademprocesukształtowaniasięhegemoniikulturowejjest
właśnieekspansjaneoliberalizmu,jakarozwijałasięodlat40.XXwieku,
stającsięostatecznieideologiąpanującąiwyznaczającąramyprzebiegu
globalizacji.Początkowojegozwolennicyskupienibyliwwąskichkrę-
gachintelektualnychiodgrywalimarginalnąrolęnatleprzedstawicieli
innychteoriiekonomicznychówczesnegokapitalizmu.Ichpostulatyra-
dykalnegourynkowieniaiwycofaniapaństwazgospodarkiwydawały
sięcałkowicienieodpowiadającewarunkompaństwdobrobytu,które
opierałysięnadiametralnieprzeciwstawnychzałożeniach.Zczasem
36
