Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NagalicyjskimPodolu.Pracanarodowaioświatowa…
aktywninaterenieGalicjiodpołowylatdziewięćdziesiątychXIXwieku,askupieni
wokółredakcjiwydawanegoweLwowie
rakterruchuukraińskiegozostałprzeznichdostrzeżonyjużpodkoniecXIXwieku,
”
PrzegląduWszechpolskiego”
.Masowycha-
alepoczątkowousiłowanobagatelizowaćjegoznaczeniepodkreśleniem
go”
,anienarodowegocharakteru.Zmianastanowiskawszechpolakównastąpiłapod
”
plemienne-
wpływemujawnieniapolitycznychżądańdotyczącychpodziałuGalicjinaczęśćru-
skąipolską,zapewnieniaUkraińcomszerszegodostępudourzędów,takżegwarancji
posiadania(nabyciaodpolskichwłaścicieli)ziemi,tworzeniawłasnychorganizacji
społecznych,gospodarczychikulturalnych,zwiększenialiczbyszkółzwykładowym
językiemruskim(zwłaszczagimnazjów)orazutrakwizacjiUniwersytetuLwowskie-
go(bądźutworzeniaweLwowieodrębnejukraińskiejuczelni)2.
Zasadniczekonsekwencjeprzyniosłyzorganizowanew1902rokustrajkirolne
wGalicjiWschodniej3.Wocenietychwydarzeńendeccypublicyścizwracaliuwagę
napolitycznycharakterstrajków.
dzieć,żemiędzynaszymipoglądaminaGalicjęwschodniąapoglądamiRusinówjest
”
Powinniśmysobierazśmiałoiotwarciepowie-
zasadniczasprzecznośćiwyciągnąćodpowiedniekonsekwencje”
,asformułowany
wnioseksprowadzałsiędostwierdzenia,byunikaćjątrzenia,jednocześniepodno-
szącpolskieprawadoGalicjiWschodniej.Zniepokojemzauważonobrakwiększego
zainteresowaniazestronypolskiejopiniipublicznej,szczególniewzachodniejczęści
kraju,sprawamiGalicjiWschodniej.Polityczny,anieekonomicznycharakterstraj-
kówrolnych-konkludowano-byłdobrzewymierzonymciosemprzeciwkowłaści-
cielomziemskim,
opolepszeniedobrobytuluduchodziłoim,leczostworzenieprzepaścipomiędzy
”
alenieprzeciwkaściepowstalioni,tylkoprzeciwPolakom,nie
dworemawsiąiozagarnięcieludupodswojąkomendę”
.Zrefleksjąstwierdzano,
bystrajkitraktowaćbeznadmiernejnerwowości,aleteżbezrównieniebezpiecznej
”
nieczekającna
niazaistniałychwydarzeń.DziałającwimieniuTowarzystwaKredytowegoZiemskie-
ospałości”
.Wskazywanonapotrzebęzbiorowegozastanowieniasię,corobićdalej,
”
wyrugowanienaszaSan”
.Pojawiłysięteżpierwszepróbyanalizowa-
goweLwowie,WitoldLassotadoprowadziłdorozesłaniadowschodniogalicyjskiego
2
Zobszernejliteraturyprzedmiotuwskazaćnależyna:O.Arkusza,Suspilno-polityczniruchy.Partijitajich
politykaw1900-1914rokach,w:IstoriaLwowautr’ochtomach,t.2,red.J.Isajewycz,M.Łytwyn,F.Steblij,
Lwiw2007,s.255-279;J.Hrycak,NarysistorijiUkrajiny.FormuwanniamodernojiukrajinśkojinacijiXIX-
XXst.,Kyjiw1996;J.Myhalskyj,PolśkypolitycznipartiitaukraińskepytaniawHałyczyninapoczatku
XXstolitja(1902-1914),Lwiw2001;J.Moklak,HałyczynacontraGalicja.Ukraińskieszkolnictwośrednie
iwyższewdebatachSejmuKrajowegogalicyjskiego1907-1914,Kraków2012.
3
Wedługpierwszychanalizzłącznejliczby395strajków257wybuchłowdziewięciupowiatachpodolskich,
a111wsześciuzPodolemgraniczących.Z.Pazdro,StrajkirolnewGalicyiwschodniejnapodstawiemate-
riałówurzędowych,
ukraińskiegosocjalistySemenaWitykauczestniczyłownich150tys.chłopów.Strajkowanow28powiatach
”
Wiadomościstatystyczneostosunkachkrajowych”1903,t.XX,z.I,s.3-8.Zdaniem
i400gminach.M.Semczyszyn,Galicyjskiewybory.DziałalnośćCentralnegoKomitetuWyborczegowGalicji
Wschodniejwlatach1867-1906,Warszawa2014,s.165.
10
