Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaLekan-Mrzewka
Książkaukazałasięw1915r.nakłademprestiżowejksięgarnipolskiejLe-
onaIdzikowskiegowKijowie11zekspozyturamiwKrakowieiWarszawie.
opatrzonazostałaadnotacją:nZapozwoleniemcenzurywojennej6marca
1915r.”.Taostatniainformacjajestistotna,otwierabowiemszerokiepole
domniemańzwiązanychztreściąlistów.Czy,ajeślitak,towjakimza-
kresie,musiałpisarzwswymdzieleuwzględniaćszczególneokoliczności
historyczneipolityczne,wprowadzającstanowiskoideoweakceptowane
przezwładzezaangażowanewglobalnykonflikt12?Uwagataszczególnie
dotyczy-zauważanychprzezwspomnianychwyżejbadaczy-obecnych
wconajmniejparulistachpochlebnychnapomknieńopanslawizmieiidei
zacieśnianiazwiązkuPolskizRosją13.
Ponieważlistówjestkilkadziesiąt,czytelnikmożedomniemywać,
żemawglądwjakieśarchiwum,porządkowanewedługzrazuniejasnego
klucza/zamysłu/projektu.Augustynowiczmożebyćwtymprzypadkujedy-
niekustoszemidysponentemzgromadzonegomateriału.Alemożebyćteż
autoremtegożzbioru,alistymogąniebyćdziełamiwielupiór,leczjednego.
Stanowiłybywtedyzespółlistówfikcyjnych.Twórcatychfingowanych
epistołniezrezygnowałjednakzzaznaczeniaswejautentycznejobecności,
pozostawiającklasyczneśladyobecnościautora.Umieściłwięcwzbiorze
dedykację:nMojejdrogiejmatce”(nieobjaśnialnązpowodurażącychluk
wbiografiipisarza),aponadtosygnowaneinicjałemwprowadzenie,zaak-
centowaneozdobnąmajuskułowączcionką,awnimpoetyckieporównanie
dokumentalnychzapisówdoźdźbełnarzeceżyciainadzieję,żeprezen-
towanywformielistówzapisobserwacjintychczasów”zdołankiedyścoś
interesującymsięnimipowiedzieć”.Dalejznalazłsięzestawpięciumott
(czterywjęzykupolskimijednowjęzykufrancuskim).Tanadobfitość
wydajesięsymptomatyczna.Wśródzacytowanychautorówznaleźlisię:
Żeromski(Dziejegrzechu),Górski(Monsalwat),J.H.Rosny(Laconquête
duvieux),Krasiński(zlistudoHenrykaReeve)iSłowacki(Beniowski).
11SzerzejodziałalnościfirmywydawniczejLeonaIdzikowskiegopiszeW.Radik,
PolacywKijowie.LeonIdzikowski-Polak,kijowianin,przedsiębiorca,księgarziwydawca.
Zokazji185.rocznicyurodzin(cz.I),nKurierGalicyjski”2012,nr12(160),s.14-15.
12
oczywiścieniewykluczatomożliwości,żepoglądypolityczneAugustynowicza
byłyzbieżnezestrategicznymicelamiwojnyprowadzonejprzezRosję.Zazwrócenieuwagi
natenwymiarproblemudziękujęProfesorowiKrzysztofowiStępnikowi.
13Zob.K.Stępnik,Orientacjarosyjska,w:tenże,Rekonesans.Studiazliteratury
ipublicystykiokresuIwojnyświatowej,dz.cyt.,s.151;M.J.olszewska,Człowiekwświe-
cieł,dz.cyt.,s.165.
18
