Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JoannaLekan-Mrzewka
niekiedydramatycznieutrudnionymprzezdziałaniepocztyicenzury)
kontaktem.Językkorespondencjijestantywojenny-ludziechcąrozmawiać,
pragnąkontaktusłownego,którynzawiesi”wojnę.Listynztamtychczasów”
(bysparafrazowaćAugustynowicza)pokonujągranicegeopolityczneimen-
talne.Nieoznaczato,żeniemawnichzłościczyżalu.Są,boautorchciałbyć
jaknajbliżejdokumentuludzkiego.Uwagęzwracająnp.listypoświęcone
wprowadzonejwRosjiprohibicji,pełneopłakiwańniedostępnegotrunku.
Szczególnieporuszającyjestcałybloklistówmiłosnych.
Pisarzowiudałosięstworzyć(zwykorzystaniemogromniejilości
realiówobyczajowych)szkicedoportretówblisko150osóbwróżnym
wieku,różnejnarodowości,różnegopochodzeniaspołecznegoiróżnych
języków,połączonychskomplikowanymirelacjami.WListachztychczasów
utrwalenizostaliludzieżywi,zichtrywialnością,niepokojami,miłością
iheroizmem,anieuosobioneideespołeczneczypolityczne.
7.Projektkonkluzji
JeśliktośoczekiwałbywpisanychwdziełoAugustynowiczajakichśuogól-
niającychwnioskówzwiązanychzIwojnąświatową,będzierozczaro-
wany.Niemawnimnarratora,niemateżnmyśliprzewodniej”.Czytany
wXXIw.Augustynowiczniechce(niemoże?)dokonaćsyntezywojennego
doświadczenia.Niechodziłomuprzecieżosporządzeniepodręcznikowego
kalendariumwydarzeńfrontowychczyokołofrontowych,copodkreślił,
usuwającdatydzienne(ergojakomodernistaparexcellenceopowiadałsię
zasubiektywnymodczuciemczasu).Istotnyzdajesiębyćdlaniegoinny
aspektwojny:filtrdoświadczeniaegzystencjalnego,sc.emocjonalnego.
Sumarycznyopistegoaspektujestdlaautoraniewykonalny.Badaczma
takisamproblemmetodologiczny.Możepoliczyćadresatów,toponimy,
rolespołecznebohaterów,języki,możedokonaćwielufinezyjnychbuchal-
teryjnychprzeglądów.Bogactwozgromadzonegomateriałuwręczgodo
tegozachęcaiprowokuje.Aleteszczegóły,precyzyjniezważone,wniczym
muniepomogą,gdybędziechciałuchwycićistotępierwszegoglobalnego
konfliktuXXw.Kategorieogólneokazująsiębezradnewobecpróbwyja-
śnieniaposzczególnychreakcjinawojnę.
Augustynowiczmówitylkotyleiażtylepióramiswoichbohaterów:
wojnajestniesprowadzalnadojednegospójnegoizamkniętego/skończonego
opisu,jeślimabyćtoopiswiarygodny,zatorozbitanagłosy,pozostajeczymś
24
