Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
Nasamympolubitwyzginęłopodobnoczterystuordyńców.Jaksłusz-
niepodkreślałpóźniejAlbrychtRadziwiłł,zajednymzamachemdokonano
trzechrzeczy:porazpierwszywdziejachRzeczypospolitejpokonanoTa-
tarówjużnapoczątkunapaści,nimwdarlisięwgłąbkraju;zabitoiwzięto
doniewoliniespotykanądotądichliczbę;nigdytakżedotychczasniezapę-
dzonosiętakdalekowpogonizanimi.Cowięcej,„innychotoczyłpułkow-
nikperejasławski[AleksanderKoniecpolski—W.A.S.]idobrzeichrozgro-
mił.JeszczeinniwracajączMoskwywpadlinastarostęczerkaskiego[Ada-
maKazanowskiego—W
.A.S.],dobrzepokarani,ledwiezżyciemuszlido
swegokraju”
21
.
WieściozwycięstwieochmatowskimnadeszłydoWilna20lutegoi„oży-
wiłyumysłkróla”
22
,którywówczastambawił.Pięćdnipóźniejzjawiłsięna
dworzeBieganowski,zdającrelacjęzpomyślnieodprawionegoposelstwado
Konstantynopola.Towarzyszyłmuprzysłanyprzezsułtanaczausz,którego
przyjętowprawdzieuprzejmie,alerychłoodesłanozpowrotem,nieinfor-
mującnawet,żezwyczajowepodarunkidlatatarskiegochanapostanowiono
wysłaćdopieropozakończeniusejmu.Wsierpniu1644rokuprzybyłowtej
sprawiedoKrakowaposelstwozKrymu.Zatrzymanoje,niewyjawiającpo-
wodów,ażdoobradsejmowych.Ochmatowskawiktoriazaważyławyraźnie
natakimstosunkudoChanatu.
NieszczęściłosięTataromipodAzowem,gdziewpaździerniku1644
rokuKozacydońscyizaporoscypokonalisześciusetordyńców,którzyprzy-
bylizKrymunaodsieczfortecyatakowanejprzeztrzydzieściczajek.Wiosną
1645rokuznadDonuznówruszyłonaMorzeCzarneponadtrzydzieściło-
dzidowodzonychprzezatamanaOleksegoStarowę.Dołączyłodonichtrzy-
dzieściczajekzaporoskichpodkomendąpułkownikaSulimy.Wedługinfor-
macjiotrzymanejprzezPrikazPoselskiwMoskwiewśladzanimipłynęło
kolejnychdwadzieścia,takżeliczbęludzibiorącychudziałwtejwyprawie
(jejcelembyłyKercziAzow)obliczanonaconajmniejdwatysiące
23
.
Sprawytureckieitatarskiezajmowałycorazwięcejmiejscawpolityce
Rzeczypospolitej.HetmanKoniecpolskiotrzymywałzKonstantynopolare-
gularnerelacjeoplanachwojennychPortyijejsytuacjiwewnętrznej.Rozpo-
21A.S.Radziwiłł,Pamiętniki...,t.2,s.388.
22
23Wossojedinienie,t.1,s.403.
Tamże,s.391.
23
