Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
Wreszciebombawybuchła.GdyTiepolozobowiązałsięwimieniuRe-
publikiWeneckiejdosubsydiowaniaRzeczypospolitejcorocznąkwotąpół
milionatalarów,obiecałzapłacićzgóryćwierćmiliona,adotegojeszczena-
tychmiastwypłacićgotówkądwadzieściatysięcy,stronnictwo„wojenne”
przystąpiłododziałania.
AlbrychtRadziwiłł,wstrząśniętyrozgrywającymisięwydarzeniami,pisał
wPamiętnikach,żeTiepolo„dotegodoprowadziłkróla,żetenniepomnyza-
przysiężeniaprawiniezważającnatrudności,jakiewprzyszłościmogąstąd
wyniknąć,prywatniezadeklarowałwojnę[zTurcją—W.A.S.],pomianował
pułkownikówikapitanów,rozdzieliłmiędzynichokoło80000dukatówbez
wiedzynaswszystkich”.Równieżkrólowaoświadczyłasięzpomocąfinan-
sowąipożyczyłamężowidwieścietysięcy(dukatów?).WładysławIV
,wy-
dawszyje,poprosiłowięcej,nacotaoświadczyła,„żenawetzdejmiezszyi
perły,bylebykrólowisłużyły,aledlaRzeczypospolitejWeneckiejniczegonie
zrobi,chybazarealnymzastawem”.Międzymałżonkamidoszłodosprzecz-
ki.Przeciwzamierzeniomkrólaoponowaliposłowieisenatorzy,alemonar-
chanieustępował,opracowawszyjużnawetplandziałańwojennych.
Częśćwojskakoronnego,dowodzonaprzezhetmanawielkiego,doktó-
rejmiałydołączyćoddziałyprywatneiwojskamoskiewskie(spodziewano
się,iżarmiataliczyćbędziełącznieokołostutysięcyżołnierzy:trzydzieści
tysięcyPolakówisiedemdziesiąttysięcyRosjan),winnabyłauderzyćzZa-
dnieprzanaKrym.Drugączęścią,złożonązczterdziestutysięcyżołnierzy
znowychzaciągóworazzKozakówzaporoskich,dowodzićmiałsamkról,
uderzającwzdłużDnieprunaOczaków,awzdłużBohuiDniestru—naBia-
łogródorazinnemiastapołożonenazachodnichwybrzeżachMorzaCzarne-
go.Posiłkowaćgomielipięćdziesięciotysięcznąarmiąhospodarowiewołoski
imołdawski,działającwrejonieDunajuidalejnaBałkanach.Głównymich
zadaniembyłaobronaprzeprawdunajskich.ResztaZaporożcówmiałaata-
kowaćposiadłościtureckieodstronymorza
36
.
WtymczasiekrólnaradzałsięzprzybyłymidoWarszawyposłamiko-
zackimi:IwanemBarabaszem,BohdanemChmielnickim,IwanemEliaszem
(lubIliaszem)iMaksymemNesterenką.Kozacyzobowiązalisiędowysta-
36
Tamże,s.133,134;A.S.Radziwiłł,Pamiętniki...,t.2,s.493,497;Ilcarteggiodi
GiovanniTiepolo...,s.241–246.
29
