Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy
Projektymonarchyspotkałysięzogromnąopozycją,akażdydzień
przynosiłwieściojejwzroście.WojewodaczernihowskiMarcinKalinowski
oświadczyłnawet,żejeślikrólsamowolnieprzekroczygranicepaństwa,„po-
łożysięmostemiprzeszkodzimu”.Spiskowaliobydwajkanclerze,atakże
kasztelankrakowskiJakubSobieski,referendarzkoronnyJakubMaksymi-
lianFredroistarostałomżyńskiHieronimRadziejowski,zdecydowani„uni-
cestwićkrólewskizamiar”.Przeciwwojnieopowiedzielisięrównieżhetman
polnykoronnyiwojewodabracławskiMikołajPotocki,hetmanpolnylitewski
JanuszRadziwiłł,wojewodaruskiJeremiWiśniowiecki,marszałeknadwor-
nykoronnyAdamKazanowski,biskupchełmińskiipodkanclerzykoronny
AndrzejLeszczyńskiorazwieluinnych
39
.
Królniemiałinnegowyjścia,jakwycofaćsięzhonoremzcałejimprezy,
chociażtrudnomubyłoodrazuzrezygnowaćzeswychplanów.Wczerwcu
wysłałlistydowszystkichsenatorów,zapewniając,żeniezamierzałuderzyć
naTurcję,leczplanowałjedyniewyprawićsięprzeciwTatarom,apozatym
nigdyniczegonieuczynibezzgodyRzeczypospolitej.Mimotojednocześ-
nienakazywałhetmanomnadalrozsyłaćlistyprzypowiednie.Pokoronacji
MariiLudwiki,naposiedzeniusenatuwpołowielipcawKrakowie,wpraw-
dzieponowniezaprzeczył,jakobyzamierzałwypowiedziećwojnęTurcji,ale
rychłopotejdeklaracjiudałsiędoLwowa,bynamiejscudopilnowaćsto-
sownychprzygotowań.ZażądałteżwówczasodhetmanaPotockiegoprze-
sunięciawojskapodKamieniec,bliżejprzyszłegoteatrudziałańwojennych.
Potockiniewykonałrozkazuijakośzdołałusprawiedliwićsięprzedmo-
narchą,tenzaś,chcącgoprzeciągnąćnaswojąstronę,ofiarowałmubuławę
wielkąkoronną.
AwRzeczypospolitejwrzało.Województwopoznańskiezorganizowało
oddziały,liczącewsumietrzytysiąceludzi,mającebronićgoprzedzaciąg-
niętymiprzezkrólanawojnęwojskaminiemieckimi,którepoczynałysobie
niczymwokupowanymkraju.Naczelesamoobronystanąłsamwojewoda
KrzysztofOpaliński.Pokrajuzaczęłykrążyćwieści,żewczasiezbliżających
sięobraddojdziedoprzelewukrwi,gdyzacznąsięzesobąścieraćprzeciw-
nicyizwolennicywojnyzTurcją.Pojawiłysięteżulotkiwykpiwającewo-
jenneplanylubteżostrzegająceprzednimi,międzyinnymiZaciągnowyza
39
Tamże,s.497–499.
31
