Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
słuchowiska,którerozwijawyobraźnięipozwalaskupićsięnasamejtreś-
cisłowa,najegosensie.Kształtujewięcsłuchanieświadome,ukierunko-
wanenaprzekaz,atakżeuczysamotności,kreującswoistyteatrodosob-
nieniaiciemności,sprzyjającypobudzaniuzmysłusłuchu.
WdyskusjachnadTeatremWyobraźni,mimoistniejącychróżnic
wpoglądach,podkreślanoswoistość,autonomicznośćsztukiradiowej,jej
niezależnośćodteatru,kinaitelewizji.WspomnianyTymonTerlecki
odrębnośćtępostrzegałwspecyficeradiowegomateriałuistosowanych
środkówwyrazu(akustycznych),zaśJerzyOstrowskinowemożliwości
tejsztukiwidziałwuwolnieniusłowaodczasuimiejsca,awięcodmien-
nieniżwteatrzenarzucającymograniczeniaczasoweiprzestrzenne,
związanenp.zpodziałemnaaktyisceny,orazokreślającymmiejsceakcji
poprzezdekoracje.Ostrowskidoceniałsztukęradiowąjakotę,któranie
tylekopiujerzeczywistość,ilewyrażająsymboliczniedziękizabiegom
kompozycyjnymistylistycznym19.
AntoniBohdziewiczzkolei,powołującsięnadoświadczeniareżysera
filmowego,dostrzegałraczejpokrewieństwosztukiradiowejikinowejniż
teatralnej,takjaktobyłowprzypadkuHulewicza.Topodobieństwo
wedługniegowynikałochoćbyzfaktuwykorzystywaniaprzezkinoiteatr
technik,którestwarzająnowemożliwościrozwojuieksperymentowania
zdźwiękiemiobrazem(wprzypadkukinematografii).Jużw1935r.po-
stulowałonodejścieodsłuchowiskopartychnaliteraturze,anawetpro-
ponowałprzeniesieniefilmuakustycznegodoradia.Radiobowiempo-
winnootworzyćsięnatzw.kuchnięakustyczną,całągamędźwięków
pozagłosemidialogiem.
ZbliżonepoglądyprezentowałWilhemJ.E.Korabiowski,jedenzdys-
kutantówpamiętnegospotkaniaw1935r.,reprezentującylwowskiośro-
dekradiowy.Wedługniegosłuchowiskoto„sztukasłyszalności”świata,
rejestrującaowąsłyszalnośćwmateriiartystycznej.Dlategoteżpropono-
wałzastąpieniepojęcia„widzialności”akcjisłyszeniem,tymsamymzbli-
żającsiędopóźniejszegopojęcia„akuzji”zdefiniowanegoprzezLeopolda
Blausteina.
ZprzeświadczeniemHulewicza,iżdialogjestpodstawąsłuchowisk,
polemizowałTadeuszSzulc,dowodząc,iżtakiepojmowaniesztukira-
diowejnieprzyczyniasiędojejrozwojujakoodrębnej,autonomicznej
gałęzisztuki,leczsprowadzasięjedyniedoradiofonizacjiliteraturyite-
atru.Wedługniegosłuchowiskojestcałościązłożonązwieluelementów,
19Zob.wypowiedźJ.Ostrowskiego[w:]TeatrWyobraźni,s.61,62.
24
