Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
M.Gabryelska,K.Rolle,E.Wyszko,M.Szymański,S.Nowak,R.Żukiel,J.Barciszewski
gajążnicowaniudoneuronów.Wczasietegoprocesuekspresjiulegają
licznegenymiR,zarównospecyficznedlamózgu,jakiniewykazujące
takiejspecyficzności[61].JednocześnieniektóremiRNA,wykrywane
wmózgu(np.miR-29imiR-128),niepojawiająsięwneuronachpowsta-
łychzliniiP19.Prawdopodobniewystępująonewinnychtypachkomó-
rekznajdującychsięwmózgu(np.glej)lubwpodtypachneuronów,któ-
rychnieudajesięuzyskaćzliniikomórkowejP19.Wpierwotnych
kulturachneuronówiastrocytówekspresjaniektórychmiRNAjestspecy-
ficznadlaokreślonejliniikomórkowej[64].
DotejporypoznanofunkcjejedynienielicznychmiRNAwystępują-
cychwukładzienerwowym.SątomiędzyinnymimiR-273ilsy-6,wystę-
pująceuC.elegans.Uczestnicząonewżnicowaniuneuronówsmako-
wychwzależnościodtego,czyznajdująsięonepoprawej(powstają
wtedyneuronyASERang.ASEright,reagującenaobecnośćchloru),
czypolewejstronieciała(neuronyASELang.ASEleft,wykrywające
sód).Tensamsystemregulacyjnyzapewniarównieżstabilnośćinieod-
wracalnośćstanuzróżnicowanego[66,67].
UmutantówrybyDaniorerio(brakekspresjigenuDicer),nieposia-
dającychdojrzałychmiRNA,obserwujesięzaburzonąmorfogenezę,wtym
równieżnieprawidłowościwrozwojuukładunerwowego[68].Niedocho-
dzidopełnegowykształceniakomórbocznychmózguorazgranicymiędzy
śródmózgowiematyłomózgowiem.Obserwujesięniewłaściwepołożenie
niektórychtrójdzielnychnerwówczuciowychorazzaburzeniełączenia
aksonówwpęczki.Upośledzeniuulegareakcjaucieczkiwodpowiedzina
dotyk.Mimonieprawidłowościwrozwoju,efektybrakumiRNAuDanio
rerioniesątakpoważnejakwprzypadkumyszy,uktórychusunięciery-
bonukleazyDicerpowodujebrakpluripotentnychkomórekmacierzystych
iśmierćmiędzysiódmymaósmymdniemrozwojuembrionalnego[69].
WielezwyżejwymienionychdefektówrozwojowychuDanioniepo-
jawiasiępowprowadzeniudogenomurodzinygenówmiR-430.Sąto
jednezpierwszychgenów,którychekspresjanastępujewzygocie.Czą-
steczkidocelowetychmiRNAtokilkasetmRNA,któreulegająekspresji
worganizmiematkiisądeponowanewkomórcejajowej,umożliwiając
zajściewczesnychetapówembriogenezy,gdyżwsamymembrioniepo-
czątkowoniezachodzitranskrypcja.Ichdziałanieprowadzidodegradacji
matczynychmRNAprzezprzyspieszenieichdeadenylacji,atymsamym
przejścieodmatczynegodozygotycznegoprogramurozwoju[68].
GenymiR-430imiR-17–miR-20należądojednejnadrodziny.Mimo
znacznegopodobieństwasekwencji,obierodzinypowstałyprawdopodob-
niewwynikukonwergencji(Rys.3).NależącedonichmiRNApowstają
zżnychramioncząsteczkiprekursorowej[68].Wspólneewolucyjne