Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ikomiczniebiedny:magierkapamiętającaczasy
Batorego,żółteszwedzkiebuty,potemikapeluszz
potopu(rozdziałdrugi)a„przytymbyłmłody,odważny,
urodziwy,smutny(coczęstoniewieścieserca
porusza)”(rozdziałszósty)iściemłodopolskodopełnia
autorportetmłodzieńca.Taczewskidosłowniejest
dziedzicembezpotomniezmarłegoprzeddziesięciulaty
pułkownikaWołodyjowskiego,któregowiekiskarb
mistrzowskiciosPanaMichała(mylącypodzastawęz
uskoczeniemwbokizmłyńcaprzezpoliczek)przekazał
muks.Woynowski.Samksiądzjestzupełniejakśw.
Franciszek:wielkipacyfistaajednocześnienamiętny
miłośnikwojen.Opisyjegoporannychpacierzy(rozdział
piąty),bitwy-modlitwy(rozdziałdwudziestyósmy)czy
kazaniaoniebanachpatrzącychnanaszychrycerzy
(rozdziałpiętnasty)topiękneiaktualneobrazyKościoła
walczącego
.
Drugiwielkiwalor
Napoluchwały
tohumor.Powieść
skrzysięstaropolskimianegdotamizaczerpniętymi
zkronikiopowieścirodzinnych.Wieleznichtoprawdziwe
„krzywezwierciadła”,wktórychwidzimywłasną
śmiesznośćiwady.Dowiemysięnaprzykładczy
większymcudemStwórcyjestSłońceczyKsiężyc
idlaczegowilcyiTurcymodląsiędoKsiężyca(rozdział
dwudziestytrzeci),jakteżczywiększymszlachcicemjest
świętyPiotrczyteżświętyJózef(rozdziałtrzeci),
Jednaknajważniejszymtematemw
Napoluchwały
jest
kształtowaniesię,araczejciężkapracanadtworzeniem
nowoczesnegonarodupolskiego.Cozrobić,aby
potomkowiedawnejszlachtyzrozumielikonieczność
„uszlachcenia”wszystkich,którzyswąpracą,mądrością
iodwagąjużudowodnili,żekochająOjczyznęniemniej
niż„dobrzeurodzenipanowie”
.
Autor,samszlachcic
zudokumentowanymrodowodem,pokazujejasno,
żeterazwieluzeszlachty(nietylkozabawnibracia
Bukojemscy)takiegouszlachceniasamipilniepotrzebują!