Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313

Agnieszka Teterycz-Puzio

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-7467-177-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

516

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Teterycz-Puzio, Agnieszka. Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313. Red. . Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, 2012, 516 s. ISBN 978-83-7467-177-4

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Teterycz-Puzio, A.

T1 Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313

PB Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

PP Słupsk

YR 2012

SN 978-83-7467-177-4

Bibliografia BibTex:

@Book{ 293308, author = "Teterycz-Puzio, Agnieszka", editor = "", title = "Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313", publisher = "Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku", year = "2012", address = "Słupsk", isbn = "978-83-7467-177-4" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Teterycz-Puzio, Agnieszka

ED -

TI - Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313

PB - Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

CY - Słupsk

PY - 2012

SN - 978-83-7467-177-4

ER -

Netografia (standard APA):

Teterycz-Puzio, Agnieszka. Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313 [baza danych online] Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku, 2012 [dostęp: 27 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/na-rozstajnych-drogach-mazowsze-a-malopolska-w-latach-1138-1313-agnieszka-teterycz-puzio-293308.

muzyka, Galicja XIX i XX w., kultura organowa Galicji

Niniejsza praca jest kontynuacją moich dotychczasowych badań poświęconych podziałom administracyjnym Małopolski i Mazowsza, polityce książąt i księżnych mazowieckich i małopolskich czy pozycji możnowładztwa (np. w świetle dokumentów i używanych pi...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-7467-177-4

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

516

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp5
1. Zakres i struktura pracy6
2. Problematyka rozprawy w świetle dorobku historiografii9
1. Warunki geograficzne (ukształtowanie terenu, gleby, sieć rzeczna, klimat, lasy) a rozwój osadnictwa na Mazowszu i w Małopolsce16
Rozdział I. Geograficzne i osadnicze aspekty rozwoju Mazowsza i Małopolski w X-XIII wieku16
2. Terminy „Mazowsze” i „Małopolska” w rozwoju historycznym26
3. Zasięg terytorium Mazowsza i Małopolski w świetle badań i jego zmiany do 1313 roku40
a) Zasięg terytorialny pojęć „Mazowsze” i „Małopolska” do XII wieku40
b) Zasięg terytorialny dzielnicy książąt mazowieckich w okresie rozbicia dzielnicowego56
4. Specyfika i rola pogranicza na Mazowszu i w Małopolsce63
a) Północno-wschodnie rubieże Mazowsza63
b) Pogranicze Mazowsza i Małopolski. Ziemia łukowska67
c) Międzyrzecze Wisły i Pilicy jako małopolsko-mazowiecka strefa graniczna70
5. Potencjał demograficzny Mazowsza i Małopolski79
6. Mazowieckie skupiska osadnicze (w porównaniu z Małopolską)82
7. Szlaki komunikacyjne – połączenia między prowincjami i między dzielnicami106
1. Pojęcie „prowincja” w źródłach mazowieckich i małopolskich dotyczących okresu rozbicia dzielnicowego113
Rozdział II. Mazowsze w ustroju Polski piastowskiej do 1313 roku (w porównaniu z Małopolską)113
2. Ducatus – znaczenie na Mazowszu i w Małopolsce117
3. Dominium – w świetle źródeł dotyczących Mazowsza i Małopolski120
4. Znaczenie terminu terra na Mazowszu i w Małopolsce125
5. Pojęcie castellania w źródłach mazowieckich i małopolskich134
6. Territorium i districtus w mazowieckich i małopolskich informacjach źródłowych136
7. Kancelaria książęca na Mazowszu i w Małopolsce w XIII wieku140
8. Kształtowanie się i ewolucja urzędów na Mazowszu w porównaniu z Małopolską (skład, kompetencje, hierarchia)146
01. Rządy synów Bolesława Krzywoustego w Małopolsce i na Mazowszu159
Rozdział III. Polityka książąt mazowieckich wobec Małopolski159
02. Mazowsze i Małopolska w okresie rządów Leszka Białego i Konrada Mazowieckiego166
a) Małoletni bracia pod opieką matki166
b) Polityka Leszka Białego i Konrada Mazowieckiego wobec Rusi. Odmienne plany braci171
c) Polityka Konrada Mazowieckiego i Leszka Białego wobec Prusów178
d) Rozłam między Kazimierzowicami?184
03. Zakony rycerskie w polityce książąt mazowieckich i małopolskich187
04. Walka Konrada I o Kraków195
a) Walki i działania dyplomatyczne (spotkania i zjazdy z Grzymisławą, książętami piastowskimi oraz możnowładztwem)195
b) Konrad I władcą Małopolski207
c) Po klęsce suchodolskiej. Z pomocą ruską i litewską – epilog walk o Kraków209
05. Polityka dynastyczna Konrada Mazowieckiego. Relacje z synami216
06. Mazowsze w czasach Konrada Mazowieckiego. Polityka wewnętrzna księcia222
07. Siemowit I a Bolesław Wstydliwy230
08. Kulminacja konfliktu między synami Konrada Mazowieckiego (Siemowitem I i Kazimierzem kujawskim) i jego następstwa240
09. Walki między braćmi Konradem II i Bolesławem II a polityka książąt mazowieckich wobec Małopolski250
10. Zgodna współpraca braci Konrada II i Bolesława II262
11. Bolesław II, władca zjednoczonego Mazowsza (1294-1313) wobec Małopolski265
12. Kierunki polityki książąt mazowieckich w XII i XIII wieku. Zbieżności i rozbieżności w polityce mazowieckiej i małopolskiej269
01. Formowanie się mazowieckiej elity dzielnicowej na tle sytuacji w Małopolsce275
Rozdział IV. Świeckie otoczenie książąt mazowieckich a kontakty Mazowsza z Małopolską275
02. Środowisko związane z Konradem Mazowieckim do 1217 roku287
03. Możni a Konrad w latach 1217-1227292
04. Kontakty Konrada Mazowieckiego z możnowładztwem małopolskim w okresie walki o panowanie w Małopolsce301
05. Mazowieckie otoczenie książęce w latach 30. XIII wieku318
06. Otoczenie Konrada Mazowieckiego w czasie jego krakowskich rządów (1241-1243)323
07. Lata 1243-1247 – za wszelką cenę po Kraków326
08. Otoczenie Bolesława I, syna Konrada Mazowieckiego332
09. Otoczenie Siemowita I339
10. Otoczenie Konrada II345
11. Otoczenie Bolesława II348
12. Pozycja możnowładztwa mazowieckiego i małopolskiego w świetle dokumentów353
1. Struktura Kościoła na Mazowszu (w porównaniu z Małopolską)363
Rozdział V. Rola Kościoła i duchowieństwa mazowieckiego (biskupstw, klasztorów, zakonów rycerskich) w formowaniu relacji mazowiecko-małopolskich363
2. Działalność polityczna przedstawicieli mazowieckiego Kościoła (w porównaniu z aktywnością polityczną dostojników kościelnych Małopolski)374
Zakończenie399
Bibliografia403
Wykaz skrótów440
Aneks441
Tabela I. Występowanie urzędników (miejsce na listach świadków) i możnych w dokumentach książąt mazowieckich (wybrane dokumenty)441
Tabela II. Zjazdy Konrada Mazowieckiego z synami oraz władcami innych dzielnic463
Indeks osób469
Indeks nazw geograficznych i etnicznych497

rzyłysięnaziemiePolskipołudniowej,anowezwiązkirodzinneipolitycznemiały

zabezpieczaćpółnocnegraniceCzech

244

BadanieprzezJ.RawskiegorozmieszczeniaosadonazwieGorzyce,jegozdaniem

pochodzącejodgór,gdzierozpalanoogniskawchwilizagrożenia,doprowadziłogo

downiosku,żeosadytebyłyzakładaneprzezpierwszychPiastównagranicyposia-

danychterytoriów,wszędzietam,gdziegroziłoniebezpieczeństwonajazduzze-

wnątrz.PierwotniezakładanojewWielkopolsce,alespotykamyjetakżenaterenie

Małopolski,aichrozmieszczeniesugeruje,żePiastowienapotykaliopór,zajmującte

tereny.IchbraknaziemiachsąsiadującychodwschoduipołudniazWielkopolską

(Kujawy,Sieradzkie,Łęczyckie,Mazowsze)możewskazywać,żebyłytoziemiezaj-

mowanebezostrego,długotrwałegosprzeciwu

245

MazowszemogłowyróżniaćsięwczasachpierwszychPiastówzróżnicowanym

składemetnicznym.JużodVI-VIIw.widocznetubyły–choćbywmaterialearche-

ologicznym–wpływyBałtów(np.znalezionocharakterystycznedlanichozdoby

zblachybrązowej)

246

.J.Tyszkiewiczjednakpodkreślał,żewśredniowieczuutrzy-

mywałasięjednośćMazowsza,wbrewróżnymlosomjegoczęściskładowych,wyni-

kającazezwiązkówgenetycznych,osadniczych,alerównieżzgeograficznegopoło-

żenia.Tęjednośćmiałoumacniaćsąsiedztwoludówbałtyjskichiruskichorazwiążą-

casięztymkoniecznośćwalkizzagrożeniemzewnętrznym

247

.Jaksłuszniezauważył

H.Samsonowicz,nietypowastrukturaspołecznaorazodrębnośćjęzykowaikultu-

ralnazapewnejestzwiązanazpołożeniemtegoregionunastykuosadnictwaza-

chodnio-iwschodniosłowiańskiego,bałtyjskiego,późniejtakżeniemieckiegooraz

zmieszaniemsięwpływówskandynawskich,bałtyjskichirodzimych

248

KwestiaczasuchrystianizacjiMazowszatokolejnezagadnieniebudzącekontro-

wersje.ZdaniemS.Russockiegoniebyłoonopóźniejschrystianizowaneniżpozostałe

ziemiepolskie

249

.Wjegoopiniipóźnowprowadzonawłasnaorganizacjakościelna

niejestdowodemzahamowańwchrystianizacjiMazowsza,ponieważmałoprawdo-

podobnewydajesię,byuciekającyprzedantyfeudalnympowstaniemmożniszukali

schronieniawkrajuobjętympogaństwem

250

.WopiniiZ.SułowskiegoPłocknaprze-

łomieXiXIw.mógłbyćnawetważnymośrodkiemkościelnymnaMazowszu

251

J.Doboszzauważył,żewPłockuiKrakowieschronilisięduchowni,którzyocalelipo

wydarzeniach1038r.,bowiemtambyłonajspokojniej

252

111111

244

Ibidem,s.150

245

J.Rawski,PiastowskiedziejePuszczySandomierskiej.Gorzyce–strażnicegranicznepierwszych

Piastów,Tarnobrzeg1997,s.107,116-117,maparozmieszczenia,s.121

246

W.Szymański,NajstarszewczesnośredniowieczneosadnictwonaMazowszupłockim,[wo]Szkice

znajdawniejszejprzeszłości...,s.136-137

247

J.Tyszkiewicz,Mazowszewewcześniejszymśredniowieczu...,s.84

248

H.Samsonowicz,AleksandraGieysztorabadanianadMazowszem,PH,91,2000,s.41

249

OpóźniejszejchrystianizacjipisalioS.Arnold,UwagiopoczątkachustrojufeudalnegowPolsce,

PH,41,1950,s.18.Z.Wojciechowski,WsprawierewolucjipogańskiejwPolscewr.1037,[wo]

idem,Studiahistoryczne,Warszawa1955,s.142.Por.T.Żebrowski,KościółX-XIIIw....,s.160

250

S.Russocki,SporyośredniowieczneMazowsze...,s.231

251

Z.Sułowski,Początkiorganizacjikościelnej...,s.38-39

252

J.Dobosz,Monarchiaimożni...,s.107

Brak wyników

Na rozstajnych drogach. Mazowsze a Małopolska w latach 1138-1313

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra