Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Początkidebatyliterackiejlatdwudziestych
odwoływalisiędotradycjirosyjskiegougrupowania,aleprzyszłość
nowejsztukinagruncieukraińskimwidzieliwporozumieniuiwewspół-
pracyzProletkultem.
Określającpobieżnietradycjęartystyczno-literacką,zktórąsięiden-
tyfikowali,teoretycyPługamogliprzejśćdozdefiniowaniagłównych
założeństatutowychorganizacji:jejcelów,działalnościorazzasadrekru-
tacji.PierwszypunktStatutuZwiązkuPisarzyChłopskichwyraźnie
definiowałczterypodstawowepostulaty:1)zjednoczenierozproszo-
nychpisarzychłopskich,dążącychdościsłegozwiązkuzproletaria-
tem,2)utworzeniewrazzostatnimnowegoparadygmatukulturowego:
41
Pyłypenko,WołodymyraSosiuraorazMatwijJaworski[Пригод.й1972:59].Działalność
Proletkultuzyskujerównieżpoparciezestronypartii.KomitetCentralnyKomunistycznej
PartiiBolszewikówUkrainy(KCKP(b)U)zwróciłsięzapelemdowładzlokalnych,aby
wspieraćdziałalnośćorazpraceorganizacji.Apelkomitetucentralnegopojawiłsięjako
dodatekumieszczonynapierwszejstroniepiątegonumerucharkowskiegoczasopisma
nЗоригрядущего”(nŚwitPrzyszłości”),którepocząwszyodtrzeciegonumeruzostało
oficjalnymorganemwydawniczymOgólnoukraińskiegoProletkultu(Всеукра.нський
пролеткульт),drukującnaswychszpaltachartykuływjęzykurosyjskimiukraińskim.
CharkowskagazetanВ.ст.ВyЦВКу”(nWiadomościWUCWK”),gazetaKCKP(b)U,
drukuje1maja1922rokuodezwę:Dowszystkichproletariackichorganizacjikulturalno-
-oświatowychUkrainyasygnowanąprzezEłłana-Błakytnego,Pyłypenkę,Koriakaoraz
Sosiurę,wktórejwzywanopisarzydobudowaniakulturyproletariackiejorazzjednoczenia
wokołoProletkultu[Пригод.й1972:59].NajwiększymorędownikiemProletkultubył
WołodymyrKoriak,którynietylkowysokoceniłtwórczośćorazdziałalnośćAleksandra
Bogdanowa,głównegoteoretykaProletkultu,alewprosttwierdził,że:nniemożeistnieć
sztukapozaProletkultem”[Л.тературно-мистецькaгрупaҐроно1920:87].Najbardziej
prężneośrodkiorganizacjidziałaływCharkowie,Katerynosławiu(Dniepr)orazOdessie.
KierownictwoProletkultupostulowałodwupoziomowąstrukturęorganizacji:pierwszą
znichmiałastanowićwąskagrupapisarzy,będącychgwarantempolitycznejortodoksji;
natomiastdrugastrukturamiałazrzeszaćpisarzyiartystów.Naczeletejdrugiejstruktury
OgólnoukraińskiejFederacjiPisarzyiArtystówProletariackich,utworzonejnapoczątku
1922roku,stanąłsamMykołaChwylowy[Шкандр.й2006:53].Kryzysorganizacyjny
ukraińskiegoProletkultunastąpiłwrazzewzrostemtarćikonfliktówmiędzypisarzami
rosyjskimiiukraińskimi.14maja1922rokunaposiedzeniuOgólnoukraińskiegoBiura
OrganizacyjnegoProletkultuZacharNiewskimiałnietylkoniewyrazićzgodynapro-
wadzenieobradwjęzykuukraińskim,alerównieżstwierdził,żeorganizacjatonzgraja
przybłędów”.Odtegoincydentuorganizacjapozostawaławizolacji.Częśćpisarzy
należącychdoProletkultuzasiliłaszeregigazetynWiadomości”(redagowanejprzez
Ełłana-Błakytnego)oraznChłopskiejPrawdy”(redagowanejprzezPyłypenkę).Od1923
rokuProletkultfaktyczniebyłjużorganizacjązrzeszającąpisarzyrosyjskich.Wmarcu
1923rokuzgodniezpostanowieniemKCKP(b)UOgólnoukraińskaRadaProletkultu
przyKCKP(b)Uzostałarozwiązana.
