Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Prawoprocesoweaprawopodmiotowe
uzupełnienia,przezprocesbowiemmająbyćurzeczywistnionetakże
konstytucyjnegwarancjedostępudobezstronnegosądu,któryma
obowiązekrozpoznaćskierowanądoniegosprawęrzetelnieiwrozsąd-
nymterminie61.Tencelprocesucywilnegomafundamentalneznaczenie
przyanaliziewszelkichzagadnieńprocesowych-awięctakżezagad-
nienianadużyciaprawprocesowych;dlategonależygoprzyjąć,zgodnie
zkierunkiemcelowościowymR.Iheringa62,zapodstawęmetodologiczną
wszelkichrozważań.
102040Teoriastosunkuprocesowego
Prawoprocesoweokreślaprzesłankipowstaniastosunkuproceso-
wego(Prozeßrechtsverhältnis),dlategoteżkoniecznejestbliższe
przedstawienieteoriizakładającejjegoistnieniewprocesie.Została
onawysuniętaporazpierwszywIIpołowieXIXw.przezO.Bülowa63.
Proceswujęciutejteoriijeststosunkiempublicznoprawnym,ponieważ
prawaiobowiązkiprocesoweistniejąmiędzyinstytucjąpaństwową
aobywatelami.Stosunektenróżnisięodinnychstosunkówprawnych
tym,żejeststosunkiemprawnymjednolitym,stopniowoposuwającym
się,krokzakrokiem,rozwijającymsięetapami,wktórymspórprywat-
noprawnyzostajeprzezwspółdziałaniesądu,powodaipozwanego
wyjaśnionyizgodniezprawemprywatnymrozstrzygnięty;przytym
stronynieobowiązanedodokonywaniaczynnościprocesowych,
ajedynieuprawnionedodziałania;mająprawożądaćodsądutych
czynności,doktórychonjestwobecnichzobowiązany64.Stosunek
procesowywtymujęciujesttrójstronny,zachodzimiędzypowodem
ipozwanym,powodemasądemorazmiędzypozwanymasądem;zo-
61Szerszeomówieniezagadnieniaceluifunkcjipostępowaniacywilnegozawiera
opracowanieS.Cieślaka,Formalizm...,s.43-61.
62A.Szpunar,Nadużycieprawapodmiotowego,Kraków1947,s.5inast.,s.23,s.
101-przypis2,gdzieautorprzedstawiłmetodębadawcząipowołującsięnapoglądy
R.Iheringa,wskazał:
nTam,gdzieceljestniedozwolony,tamiśrodki,prowadzącedotegocelu
niedozwolone.(...).WielkazasługaIheringapoleganawykazaniu,żeinstytucjeprawne
nieistnieją,jakocelsamwsobielubdlazabawyprawników,leczpowstałyzpotrzeb
praktycznychisłużąrozsądnymcelom”.
63Wnaucepolskiejteorięstosunkuprocesowegoszczególniewnikliwierozważył
Z.Resichwpowoływanejmonografii:Istota...,passim.
64Tamże,s.7,8,39,40.
32