Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Prawoprocesoweaprawopodmiotowe
1010Prawopodmiotoweinormymaterialnoprawne
Przezpojęcieprawapodmiotowegorozumiesięwyznaczonenor-
mamiprawamaterialnegocywilnegookreślonezdarzeniaprawne,
którychzaistnieniekreujeuprawnienie(sferęmożnościpostępowania,
nmocprawną”)przysługującedanejosobiewceluochronyjejinteresów;
realizacjategoprawa(takżeprzymusowa,wdrodzeochronysądowej)
pociągazasobąpowstanieokreślonych(najczęściejwynikającychze
stosunkuprawnego)obowiązkówinnychosób7.Prawopodmiotowe
7Z.Radwański,Prawocywilne.Częśćogólna,Warszawa1997,s.84-87i89-91,
którywyróżniłnastępująceuprawnienia:roszczenia(polegającena,zabezpieczonej
kompetencjązwróceniasiędosąduoochronę,możliwościżądaniaprzezindywidualnie
oznaczonąosobęodinnejindywidualnieoznaczonejosobywykonaniakonkretnego
świadczenia),uprawnieniakształtujące(przyznająceindywidualnieoznaczonejosobie
możliwość,wdrodzejednostronnejczynnościprawnej,zmianylubzakończeniaistnie-
jącegostosunkuprawnego)izarzuty(przyznającemożliwość,przezjegopodniesienie
wdrodzeoświadczeniawoli,odmowyspełnieniaroszczenia;przyczymnależywyjaśnić,
żeistniejetakżepojęciezarzutuprocesowego,przezktóryrozumiesiętwierdzeniapro-
cesowezmierzającedowygraniasprawysądowej,dotyczącem.in.przepisówprawa,
któresądpowinienzastosowaćzurzędu:zarzutnieważnościczynnościprawnej,nadużycia
prawapodmiotowego,wygaśnięciaalbowykonaniazobowiązania).M.Pyziak-Szafnicka
(w:)Systemprawaprywatnego,t.I,Prawocywilne-częśćogólna,red.M.Safjan,Warszawa
2007,s.706,postuluje,bykatalogiemtymobjąćrównieżbezpośrednieuprawnienia
władcze(tj.możliwośćposiadaniaikorzystaniazrzeczy;możliwościtejtowarzyszyne-
gatywnyobowiązekinnychosóbpowstrzymaniasięodjakiegokolwiekzakłóceniasfery
zarezerwowanejdlauprawnionego).H.Trammer,Następczabezprzedmiotowośćprocesu
cywilnego,Kraków1950,s.12inast.,wskazuje,żek.p.c.podpojęciemnroszczenia”(nie
mylićzroszczeniemprocesowym)rozumienietylkoroszczeniewpojęciumaterialno-
prawnym,lecztakżewogólekażdyinteresprawnomaterialny,mogącybyćprzedmiotem
ochronysądowejudzielonejwdrodzeprocesucywilnego,np.przypowództwieoustalenie.
21