Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Pojęcienadużyciaoraznadużyciauprawnieniaprocesowego
25
polatachzaśoklaskizbierał,
żehumanistailiberał”
(J.Szpotański,Zebraneutworypoetyckie,1951-1989)14.
Etymologiaznaczeniategoterminunakazujenamzatemłączyćnnad-
użycie”zsytuacją,wktórejktośużywaczegoś,coużyćmógłalbopo-
winien,ajednakczynitoniezgodniezprzeznaczeniem,nieadekwatnie
dojegoceluczyroli,alboponadto,cobyłoprzewidziane.
Wtymwłaśnieznaczeniunadużyćczyużyćzanadtomożnagościnności
(np.gdyzaproszeninakolacjęopuścimydomgospodarzapotrzech
dniach)ipomocy(np.gdypożyczonąprzezsąsiadakosiarkędotrawy
oddamyniepojednymkoszeniu,alepozakończeniusezonu).Nad-
użyćmożemyrównieżczyjejścierpliwości(np.gdyconocorganizować
będziemygłośnezabawywmieszkaniu)czyżyczliwości(np.gdypo
przysłowiowąszklankęmlekaprzychodzićbędziemydosąsiadówco-
dziennie).Nadużyćmożemyczyjegośzaufania,naprzykładgdywbrew
obietnicyujawnimypoufneinformacjealboniedotrzymamyobietnicy
wykonaniapowierzonegozadania.
Innymisłowy,chodzioposłużeniesięczymś,zczegokorzystaćmożna,
alesamsposóbkorzystaniaprzekraczacel,dlaktóregotoistnieje,czy
jegoprzeznaczenie.Jestwięcnadużycieczynieniemużytkuniezgodnie
zistotąlubprzeznaczeniem.Wtakimwłaśnieznaczeniuposługiwać
siębędziemydalejtympojęciem.
Nakoniecdodaćtrzeba,żesamopojęcienadużyciajestjedynieokreśle-
niemsposobupostępowania.Jestopisaniemrelacjidorzeczy,zjawisk,
zachowań,kompetencji,prawiobowiązków.Wskazujenasposób,wjaki
ztymirzeczami,kompetencjami,obowiązkamiczyprawamipostępu-
jemy.Mawięcwtakimrazieznaczenieotylewzględne,żeostateczne
znaczeniepojęciaukształtowanemusibyćzawszewrelacjidoprzed-
miotu,doktóregosięodnosi.
14
KorpusJęzykaPolskiegoPWN,https://sjp.pwn.pl/korpus
