Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
98
MariuszR.Drozdowski
iopatowski32przekonywałszlachtęonieuchronnościnowegokonfliktuzKoza-
kamiistarałsiędowieść,żecałąwinęzajegowywołanieponosihetmankozacki,
któregooskarżałm.in.ojawnełamaniepostanowieńugodyzborowskiej.Prze-
konywał,żeChmielnickiniedokonałzwrotudóbrprawowitymwłaścicielom,
anktokolwiekchciałwłasnośćswojąobjąćidlajejobjęciawtetamkrajepoje-
chał,każdegomalevolentiachłopskazniosła”.Wykazywałponadto,żenjakopan
isociusregni,mając[ł]więcejniżpięćmilionówintraty[ł],zawarłsojusz
zMołdawiąiSiedmiogrodem,abyuderzyćnaRzeczypospolitą.Podkreślając,
żetenzdrajcanasadziłsięnato,żebynobilitetemwykorzeniłReipub.nostra
statumwywrócił,etinsolioregaliinszegopanaposadził,zwracałsięzprośbądo
szlachty,abytakieviresobmyśliła,którybypossibilemdoodporutakwielkiego
niebezpieczeństwamiałyproportionem,apotymelaborandumest,żebysięte
ligirozeszły,boinaczejmusiałabyRzptainsumoversaripericulo”33.
Podobniewojewodowieruskiiczernihowskiwswoichpismachskierowa-
nychdotychsamychsejmikóworazdopruskiegosejmikugeneralnego34wska-
zywalinakoniecznośćzbrojnegoprzeciwstawieniasięzagrożeniom,najakiena-
rażonajestRzeczpospolita:nniewątpię-pisałWiśniowiecki-żeprzywysokich
radachswoichconsulendoterazsecuritatiReibublicainasbezzgubionychpra-
wiebraciniezapomniciecałości.Otogorącoprosząc[ł]mojezalecampowol-
ności,asupplexdoniebapodnoszevotażebymdiebusnostriswojczyźnienaszej
oglądałpacisetjustitiaabundantiam”35RównieżbiskupkrakowskiPiotrGem-
bickiakcentowałpotrzebęobronyRzeczypospolitejzarównoprzeddomowymi,
jakipostronnyminieprzyjaciółmiiapelowałdoszlachtysandomierskiejowy-
stawienieodpowiedniejliczbywojsk,tj.24000zKoronyi12000zLitwy36.
Naileskutecznabyłaopisanawyżejagitacjaiwjakimstopniuwpływałaona
napostawęszlachtywobecpropozycjikrólewskich,ocenićmożemynapodstawie
dostępnychinstrukcjiposelskich.Pierwszaznich-spisanaprzezszlachtęsando-
mierską-dowodzi,żeprzychylnieustosunkowałasięonadosugestiihetmanów,
oczymświadcząskierowanedonichpisma37.Wjednymznichprzedstawiciele
stanuszlacheckiegozgromadzeniwOpatowiestwierdzali:nmyzteraźniejszego
32
ListodJmciPanakrakowskiegonasejmikdoOpatowa,podKamieńcem,22octobris1650,
33
AGAD,AR,dz.II,ks.18,s.69-73.
ListJ.M.P
.Potockiegoł,k.438v.
34
Listks.WiśniowieckiegozKrzeszowa,20octobris1650,dosejmikow:opatowskiego,AGAD,
AR,dz.II,ks.18,s.73-74;średzkiego,BUWr,rkpsSteinwehr,F37/III,k.440;malborskie-
go,ArchiwumPaństwowewGdańsku(dalej:APG),RecesyStanówPrusKrólewskich(dalej:
RSPK),rkps300/29/134,k.284r.-284v.;Listodjmp.KalinowskiegowKozienicach,25-28
octobris1650,dosejmików;opatowskiego,AGAD,AR,dz.II,ks.18,s.74-75;średzkiego,
BUWr,rkpsSteinwehr,F37/III,s.439r.;malborskiego,APG,RSPK,rkps300/29/134,k.286r.
35
Listks.Wiśniowieckiegodosejmikuopatowskiego,AGAD,AR,dz.II,ks.18,s.74.
36
ListodJmciksiędzabiskupakrakowskiegonaseymikdoOpatowawKrakowie,4Novembris
1660(błędnadata-powinnobyć1650r.),AGAD,AR,dz.II,ks.18,s.66.
37
Listysejmikuopatowskiegodohetmanów,Opatów,7novembris1650,AGAD,AR,dz.II,
ks.18,s.81
