Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrawosławnitrybuniszlacheccynasejmachRzeczypospolitej...
75
doTrybunałuLitewskiego(byłnimtakżew1611i1618r.85)wystąpiłjakoje-
denzsygnatariuszylistudokróla,wktórymróżnowiercyzasiadającywsądzie
trybunalskimskarżylisięnadziałaniazestronymetropolityPociejawymierzone
wprawosławnychduchownychzwiązanychzbractwemwileńskimśw.Ducha86.
OpróczniegoważnąpostaciąwgrupieprawosławnychposłówzLitwybył
BogdanOgiński(zm.1625),podkomorzytrocki,zasłużonydowódcawojskowy,
uczestniksejmów:1600,1607,1609,1611,1613(II),1615,1625,reprezentujący
zwyklesejmiktrocki,rzadziejwileński.Wczasieobradsejmowychzabierałgłos
wobronieprawosławnegobractwawileńskiegośw.Ducha,któregoprzezpewien
czasbyłstarostąrocznym87.Wrazzmonasteremicerkwiąpodtymwezwaniem
stanowiłoononajważniejszyośrodekprawosławiawWielkimKsięstwieLi-
tewskim.OdegrałonrównieżistotnąrolęwczasiekonfliktuwWilniew1608-
1609r.międzyówczesnymunickimmetropolitąkijowskimHipacymPociejem
aduchowieństwemruskimiświeckimiprzedstawicielamibractwaśw.Ducha88.
Wskutekniegoprawosławnistracilitamwszystkiecerkwiezwyjątkiemświątyni
św.Ducha.Pokłosiemtegosporubyłoteżzamknięciew1610r.drukarnibrackiej
wWilniezrozkazuZygmuntaIII.Zostałaonawówczasprzeniesionadoprywat-
negopodwileńskiegomajątkuOgińskiego-Jewia,bypokilkulatachwrócićdo
stołecznegomiasta89.Posejmie1616r.podkomorzytrockizłożyłwrazzinnymi
posłamiprotest,wktórymopróczpewnychkwestiipolitycznych,zostałporu-
szonyproblemnieuwzględnieniapostulatówprawosławnych90.Ogińskiwraz
zżonąReginązWołłowiczówbyłfundatoremmonasterówprawosławnychwJe-
wiuiKroniach,aponadtonależałwrazzsynamiJanemiAleksandremdogrona
fundatorówijednocześniepatronówcerkwip.w.św.św.PiotraiPawławMińsku,
którastałasięwrazzistniejącymobokniejmonasterem,duchowymcentrum
prawosławiawtymmieście91.
AktywniwsferzepublicznejbylitakżesynowieBogdanaOgińskiego:Jan
(zm.1640),Aleksander(zm.1667)iSamuelLew(zm.1657),którzypozostali
przyprawosławiu.Szczególniedwóchpierwszychmożemyuznaćzaszlachec-
85
DeputaciTrybunałuGłównegoWielkiegoKsięstwaLitewskiego(1582-1696).Spis,t.1,opr.
H.Lulewicz,A.Rachuba,Warszawa2007,s.144,164.
86
DeputacidoTrybunałuLitewskiegodoZygmuntaIII[4listopada1601]zMińska,pоссийский
государственныйисторическийархив(SanktPetersburg),f.823,op.3,nr128i79(tudo-
kończenietegolistuzpodpisamideputatów);T.Kempa,Wobeckontrreformacjił,s.190.
87
T.Kempa,KarieryprzedstawicieliprawosławnychrodówOgińskichiStetkiewiczów
wXVIIwieku-podobieństwairóżniceawansuspołecznego,ekonomicznegoipolityczne-
go,[wi]Władzaiprestiż.MagnateriaRzeczypospolitejwXVI-XVIIIwieku,red.J.Urwanowicz,
E.Dubas-Urwanowicz,P.Guzowski,Białystok2003,s.347-348;idem,Wobeckontrreforma-
cjiś,s.181,238,249,253,288;T.Wasilewski,OgińskiBogdan,PSB,t.23,s.599-600.
88
T.Kempa,Wydarzeniawileńskiezlat1608-1609-konfliktduchowieństwaobrządkugreckiego
zmetropolitąkijowskimHipacymPociejem,nPrzeglądWschodni”,t.XI,zeszyt3(43),s.469n.
89
90
Idem,Karierył,s.348.
AGAD,AR,dz.II,660.
91
T.Kempa,Fundacjeł,79-81;idem,Karierył,s.349.