Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Najpierwtrzebasięurodzić
kowiwilkiem.Wiadomo,żeludziepotrafiąsięzachowywaćnjakzwierzęta”,
awdramatycznychsytuacjachtakiezachowaniamogłysięzdarzyćnawet
osobom,którychnigdybyśmyonieniepodejrzewali(naprzykładdojścieaż
dokanibalizmuwniektórychsytuacjachgłodu).
Tymczasemstworzeniedefinicjiczłowieczeństwajestbardzotrudnym
wyzwaniemdlanaukspołecznych.Takżesztukipięknewielokrotnieusiło-
wałyzgłębićistotęzjawiska,jakiereprezentujemy
.Nanaszympolusprawa
rysujesięznacznietrudniejniżwujęciureligii,czyteżwramachbiologii,
wtymstudiównadDNA(zestawgenówokreślagatunek).
Wartopamiętać,żeszeregcechpotocznieuznawanychzaludzkiewy-
stępujetakżewśródzwierząt.Postawapionowa,którąuznajemyzawłaści-
wąludziomdotegostopnia,żetrudnotłumaczącepochyleniesię,leżenie,
czołganie,uznajemyzawyrazzałamaniasięsamemulubzanarzędzieupo-
korzeniadanejosobyprzezkogoś,występujewśródniektórychzwierząt.
Mężczyznaczęstobywabardziejagresywnyniżkobieta,akobietabardziej
przejmujesiępotomstwemniżmężczyzna–jakwświeciezwierząt.Wiele
naszychzachowańwzakresiepodtrzymaniaiprzekazanianaszegożycia,czy
odruchówstadnych,wręcznierazwystępującywśródnasnowczypęd”,jest
wistocietożsamezezwierzęcymi–coniedziwi.Wkońcu,jaktookreślił
DesmondMorris,jesteśmynnagimimałpami”8.
Dyskutujemy
,czymożemypłacićzaelementynaszegociaławwypad-
kuprzeszczepów,bowiemsątociałaludzkie,aniezwierzęce.Dyskutujemy
,
czypłacićzakomórkijajowe,pobieranedlacelówbadawczychlubdlazapłod-
nieniainvitro,alezaoddawaniekrwilubnasieniagotowijesteśmypłacić.
StanisławOssowskiniemiałracji,gdy
,zresztąbardzopięknie,pisałdoprzy-
szłejżonyopocałunkujakozjawiskuwyłącznieludzkim.
StanisławOssowskidożony
nTęsknomidoTwoichpocałunków.Pocałunekmacoś,czegoniezastąpiąinne
pieszczoty
.Pieszczotanajbardziejarystokratyczna,wyłącznieludzka:zwierzętapo-
całunkównieznają.Otomniejsza;szlachetnośćpocałunkumainneźródło.Jest
najbardziejindywidualny
.ToOna,Onawłaśniejestwtympocałunku.Żaden
pocałunekJejpocałunkowiniemożebyćpodobny
.Nibytylkociałzetknięcie,ale
duszęwargamisięwyczuwa.Duszastajesiędotykalna.Niepotrzebazaklęćszama-
na.Iwzbliżeniudwojgaludzinicpewnieniezależyoduczuciatakbardzojakpoca-
łunek.Wydajemisię,żetam,gdzieniemamiłości,tampieszczotatraciwięcejod
innych.Dlategopocałunekbywaczasembolesny
.Pamiętamchwile,gdyodczułem
goryczpocałunku.LeczchciałbymznowuduszyTwojejnaTwoichwargachszukać”9.
8DesmondMorris,Nagamałpa,WP,Warszawa1974.
9Intymnyportretuczonych.KorespondencjaMariiiStanisławaOssowskich,wybór,opracowanie
iwprowadzenieElżbietaNeyman,konsultacjaMariaOfierska,Sic!,Warszawa2002,s.159–160
(listz25grudnia1921r.).
