Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Nakłademwłasnym...AutorzyjakowydawcyswoichpracwKrakowiewdobie...
tetreścirozpowszechniali,finansującwydawanieróżnychpublikacji,zakładającwy-
dawnictwa,księgarnieibiblioteki
6.Wstudiachnadmentalnościąbadaniabiograficzne
pomagają
(…)wyjaśnićpowodyprzemianmentalnościtwórcówwytwarzaniaiobieguksiążkiwokre-
siezaborów,odnaleźćkorzeniepodejmowanychdecyzji,ocenićzakreswpływumotywacji
narodowychnakształtowaniepostawwydawców,drukarzy,księgarzy,bibliotekarzy,biblio-
filów,jakteżczytelników
7.
Wrozważaniachnadkulturąksiążkibadaniabiograficznemogąposłużyćdostwier-
dzeniaoddziaływaniakulturyepokinaludziksiążkiipowiązaneznimiinstytucje.
Zdrugiejstronypozwalająokreślićwpływtejgrupynakształtowaniesięzjawiskkul-
turyiprocesykomunikacyjne.
Wnurciebadańnadroląwdziejachksiążkipojedynczychludziczyteżcałychich
grupmieszcząsięrozważaniadotycząceautorówjakonakładcówwłasnychprac
wokresieautonomiigalicyjskiej.Tęspecyficzną,niepowiązanążadnymiformalnymi
więzamigrupę,należyusytuowaćwśródwydawcównieprofesjonalnych,razemzprzy-
godnymiwydawcamiprywatnymiorazróżnegotypustowarzyszeniamiiinstytucjami,
dlaktórychpublikowanieniestanowiłopodstawowejformydziałalności.Przeciwwagą
dlanichbyliwydawcyprofesjonalni:firmywydawnicze,księgarnienakładowe,dru-
karnie.Oilewydawcówprofesjonalnychokresuzaborówdostrzeżonowbadaniach
idocenionoichzasługiwupowszechnianiutreścinaukowychikulturalnych,zarówno
wodrębnychmonografiach,jakiopracowaniachpoświęconychdziejomksiążkitej
epoki,otyleposzczególnegrupynakładcówniezawodowychwciążczekająnaokre-
ślenieichroliwruchuwydawniczym
8.Dotyczytozwłaszczaautorówpublikujących
własnymnakładem;zasługipozostałychgrupwydawcównieprofesjonalnychpodkre-
ślanoniekiedywrozprawachdotyczącychmecenatu
9.Byćmożebrakzainteresowania
autoramipublikującymiwłasnymnakłademwynikałzfaktu,żepostrzeganoichczęsto
jakotwórcówpozbawionychwiększegotalentu.Natomiastksiążkipublikowaneich
nakładembudziływątpliwościcodoprezentowanegoprzezniepoziomu:skoronie
znalazłsięnakładcaprofesjonalny,chętnypodjąćsięichogłoszenia,towidocznienie
przedstawiaływiększejwartościnaukowejczyartystycznej.WPodręcznikuksięgar-
skimredagowanymprzezTeodoraPaprockiegooautorachwydającychwłasnym
sumptempisano:
Rozumiesię,żewydawcamiwewłaściwymtegosłowaznaczeniunazwaćichniemożna,
ponieważnietraktujątegojakoprzedsiębiorstwoprowadzonesystematycznie,dającedo-
chód–wydawnictwoniejestichfachem,leczzajęciemprzypadkowym,podjętymzmusu,
mianowiciewówczas,kiedyautorniemożeznaleźćnakładcynaswojedzieło;wówczas,rad
6J.Wróblewski,Rolaksiążkipolskiejwkształtowaniuświadomościnarodowejwokresiezaborów
(1795–1918),„RocznikBibliotekiNarodowej”,1989[druk.:]1991,R.25,s.189–211.
7M.Kocójowa,Nowe…,s.26.
8A.Mężyński,Opotrzebieimetodachbadaniaprywatnegomecenatuwydawniczegowdziedziniepu-
blikacjinaukowychwXIXwieku,„StudiaoKsiążce”,1982,t.12,s.47–58.
9Możnatuwskazaćnp.pracepoświęconedziałaniomnatympoluwłaścicieliKórnika,TytusaiJana
DziałyńskichorazAleksandraPrzezdzieckiego:H.Chłopocka,EdytorstwonaukoweTytusaDziałyńskiego,
„PamiętnikBibliotekiKórnickiej”,1976,z.12,s.65–92;B.Kosman,M.Kosman,TytusDziałyńskiijego
dzieła.150latdziejówBibliotekiKórnickiej,Wrocław1978;A.Mężyński,WydawnictwaJanaDziałyńskie-
go,„PamiętnikBibliotekiKórnickiej”,1978,z.14,s.77–120;A.Biernacki,AleksanderPrzezdziecki(1814–
–1871),Kraków2005;R.Przezdziecki,AleksanderPrzezdzieckihistorykliteratzXIXwieku,Toruń1999.
