Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PISARZ‒LITERATURANARODOWA–REGION
cyjnychczypolitycznych.Przeciwnie:regionjakoprzestrzeńdoświad-
czanaΠbezpośrednio”,Πkonkretnie”,Πosobiście”unieważniawszelkie
mapykonstruowanenapodstawieczynnikówabstrakcyjnych.
Interpretującrozbieżnościpomiędzymapamiuwzględniającymi
obszaryustanawianespontanicznieimapamiodwzorowującymipo-
działyadministracyjne,DonaldDavidsondostrzegawtymrozdźwię-
kukolizjęporządkuorganicznegoiinstytucjonalnego67.Wtymkierun-
kuprowadziłrównieżswojąargumentacjęWasilewski,zestawiając
słownikiregionalizmunarodowego,operującegopojęciaminarodu
iziemi,orazregionalizmupaństwowego,posługującegosiępojęciami
państwaiterytorium.Wkomentarzachprzedstawiałpsychologiczne
związkizotoczeniemjakoistniejącenietylkonapłaszczyźnieświa-
domejiindywidualnej,aleteżnieświadomejizbiorowej.Punktem
wyjściabyłturegionwrozumieniuantropogeograficznym-trakto-
wanyjakorodzajkształtującegoczłowiekaśrodowiska.ZdaniemWa-
silewskiego,Πgniazda”pisarzy-KujawyiSzymborzeKasprowicza,
PuszczaJodłowaiŁysicaŻeromskiego,PonidzieiDolinaPrądnikaDy-
gasińskiego-byłyotoczeniemformującymrównieżichinstynktowny,
nieuświadomionyΠzwiązekhistorycznyzduchemziemi”,azwłaszczazjej
plemiennąprzeszłością.Akcentując-podobniejakPopławski-ówsplot
czynnikaregionalnegoiplemiennego,winterpretacjachindywidualności
artystycznychuwzględniałpierwiastekkolektywnyiwłączałdoanaliz
biograficznychcharakterystykiplemienneorazrasowe,wskazującelinię
Πdziedziczeniaprzeznieskończonyłańcuchpokoleń,żyjącychwedługtra-
dycjiistalewtychsamychwarunkach”68.Wtakimujęciupisarzeregional-
niokazywalisięwięcczerpaćenergięnietylkozΠziemi”,aleizΠkrwi”.
REGIONALIZMNACJONALISTYCZNY
JeślipotraktowaćenuncjacjeipraktykikrytycznePopławskiegoiWa-
silewskiegojakosuigenerisprojektregionalistyczny,naplanpierwszy
wybijasiękilkajegocech.
Popierwsze,angażujeonrozmaitewspółczesneimobustylemy-
śleniaogeograficznymwymiarzeliteraturyikultury,przedewszyst-
kimwątkiteoriiTaine’a,koncepcjęterytorializmuBronisławaChle-
bowskiego69iideeantropogeografii70.Jegocentralnymelementemjest
67D.Davidson,RegionalismandNationalismintheUnitedStates:TheAttackonLeviatan,Abing-
ton2017.
68Z.Wasilewski,WspomnieniaoJanieKasprowiczuiStefanieŻeromskim…,s.17.
69Okoncepcjitejzob.M.Mikołajczak,TeoriaterytorialnościBronisławaChlebowskiego-niewy-
korzystanypotencjałpolskichbadańregionalistycznych,HRuchLiteracki”2017,z.5.
70WasilewskiiPopławskirozdzielalizazwyczajtestanowiska,współcześniebadaczeskłonnisą
43
