Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ibeznajmniejszychustępstwprzycywilizacjiłacińskiej
3
.Kompro-
misysąmożliwe,czasemwręczniezbędne,wsprawachpolitycznych
igospodarczych,alenigdywkwestiifundamentalnejidentyfikacji
cywilizacyjno-kulturowej.
TeoriaKoniecznegozdobyłasobieznacznepoparciewśrodowis-
kachendeckichiklerykalnych.Wspierałająpotocznaświadomość
ludnościetniczniepolskiej,skłonnejdoutożsamianiapolskościzka-
tolicyzmem,akatolicyzmuzobrządkiemłacińskim.Poważnymar-
gumentemnarzecztakiegostanowiskabyłyteżpostawyUkraińców
iBiałorusinów,którzynaterytoriachetniczniemieszanychbronili
sięprzedpolonizacjąprzezokopywaniesięnapozycjach„antyla-
tynizmu”.
Możnatakżetwierdzić,żezasłusznościąkoncepcjinarodu„cy-
wilizacyjniejednorodnego”przemawiająfaktyhistoryczne.Przesu-
nięciegranicPolskinazachód,wpołączeniuzczystkamietnicznymi
imasowymitransferamiludności,umożliwiałopowstaniepaństwo-
wościpolskiejbardzozbliżonejdoideałuetnicznejhomogeniczności.
Rozczarowania„realnymsocjalizmem”przyniosłyzkoleiwzrost
autorytetuKościołakatolickiego-szczególnienasilonywwyniku
wyboru„polskiegopapieża”,anastępnierewolucjisolidarnościowej
iogłoszeniaprzezwładzestanuwojennego.Wszystkotostworzyło
warunki,wktórychteoriaKoniecznegostałasięatrakcyjnanietylko
dlaśrodowisknacjonalistyczno-klerykalnych,leczrównieżdlainte-
lektualistówliberalnych,marzącychoprzezwyciężeniudziedzictwa
„realnegosocjalizmu”przezprozachodniąrewolucjęcywilizacyjną
4
.
3
F.Konieczny,PolskieLogosaEthos,Poznań-Warszawa1921,t.2,
s.150.
4
NaprzypomnieniezasługująwtymkontekściekoncepcjeMirosława
Dzielskiego,którypotrafiłłączyćopcjęnarzecz„cywilizacjiłacińskiej”
zżyczliwym,pozbawionymjakichkolwiekuprzedzeństosunkiemdoRosji.
Twierdziłon,żeRosja„asymilowałakiedyścywilizacjęłacińską”,prze-
konanybyłomożliwościprzenikaniatejcywilizacjinaterenobozuradziec-
kiego(patrzM.Dzielski,Odrodzenieducha-budowawolności.Pisma
zebrane,Kraków1955,s.281i320).ReformyGorbaczowapostrzegał(już
wroku1987!)jakosymptomodradzaniasięcywilizacjiłacińskiejwskali
ogólnoświatowej(patrztamże,s.362).
5
