Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
poczuciemhumoru:„naczele,jako«capitanispaventosi»,
uczniowieGobinaeu,nieszkodliwiludzie,alekiepscy
muzykanci”5.AleWarburg,jeślichodzioobcowanie
zprzeszłością,wrównymstopniuobawiałsięhistorycznej
ignorancjiidowolności,cofałszywejdychotomiiformy
iwyrazu,przynoszącejwrezultaciezarównonieprawdziwy
obrazhistorycznegorozwojuformartystycznych,jak
izubożenie,jeśliniedeformację,reakcjiestetycznej.
Jaksięwydaje,wodniesieniudotychwszystkich
problemówniezatartewrażeniepozostawiłananim
lektura
Laokoona
Lessinga,jeszczewczasach
gimnazjalnych,podopiekąprof.Merschbergera.Warburg
dosłownienakilkamiesięcyprzedswojąśmiercią,
wprzemowiewygłoszonejdoczłonkówkuratorium
założonejprzezsiebiesławnejBibliotekiNaukoKulturze
(doktórejjeszczepowrócimy),zaznaczył,że
Laokoon
stał
się
causamovens
wpostawieniupytaniaowpływ
pogańskiegoantykunarozwójkultury
europejskiej6.Gombrichbardzosłuszniewskazuje,
żerozprawaLessingauświadomiłaWarburgowikwestię
funkcjonowaniawizualnychprzedstawień(jakoznaków)
wrelacjidosztukisłowa,atakżepozwoliłauchwycić
zagadnieniewyrazucierpieniawsztuce,ukazaniapatosu
(wcharakterystycznymznaczeniupóźniejszychformuł
patosu,formułpatetycznych,nadanychimprzez
Warburga)jakoproblemugranicartystycznejekspresji
iregułpiękna,zakorzenionychwpytaniuorozwój
stylistyczny.Warburgnigdyniezapomniał,żepoprzez
ograniczeniawyrazowesztukwizualnych,nałożoneprzez
zasadywizualnegopiękna,przezieragłębokikonflikt
psychologiczny(konieczność,nieuniknionośćwyrazujako
mechanizmpsychologicznyozmysłowo-emocjonalnym
podłożuakwestiatworzeniajakowolnego,swobodnego
kształtowaniaformy)ietyczny7–dlaartystydziałającego
wobrębiewęziejczyszerzejzarysowanejtradycji
klasycznej(atakilosprzypadłwudzialekulturze
średniowiecznejinowożytnejEuropy)zwrotkuowemu
hasłowowręcztraktowanemu
NachlebenderAntike
8
iwskrzeszenieokreślonejformułystylistyczno-wyrazowej
niejestgestemmotywowanymczystoestetycznie,lecz
