Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nMniezawszefascynowaływszelkiepowtarzalności”.OtopiceZagładył
17
rzeczywiściesąsłynneitozwielupowodów:dlatego,żewyjeżdżalinimipolscy
Żydzi,porazkolejnywyrzucanizkraju,aleteżdlatego,żePOCIĄGustabilizował
sięwkulturzejako,popierwsze,symboltakiegopostępu,którymożezniszczyć
(ntraumakolejowa”toprzecieżpojęcie,którewjakimśstopniuprzyczyniłosię
doutworzeniadzisiejszegorozumieniakategoriitraumy),i,podrugie,symbol
zniszczeniabardzookreślonego:transportdoobozu.Niejestempewien,czyte
różnerozumienianienałożyłysięnato,żePOCIĄGIzDworcaGdańskiegosą
właśnieażtaknsłynne”.CzyniesądziPaniProfesor,żetowszystkoskumulo‑
wałosięwłtopos?
J.A.:Tak,POCIĄGwiozącyŻydówbyłbynajbliższytemu,cojanazywam
toposem.
P.W.:Adlaczegonieinnezjawiska,dlaczegonie,naprzykładł
J.A.:Botojestpewienobrazpowtarzalny,aleniezawszewtejsamejfunkcji.
Iniezawszetojesttensampociąg,tzn.tomożebyćpociągz1968roku,ale
możebyćz1941czy1942.PamiętaPantakiprzepięknywierszSzymborskiej
Jeszcze1[czytawierszztomikuwyciągniętegozpółki]:
Wzaplombowanychwagonach
jadąkrajemimiona,
adokądtakjechaćbędą,
aczykiedywysiędą,
niepytajcie,niepowiem,niewiem.
ImięNatanbijepięściąościanę,
imięIzaakśpiewaobłąkane,
imięSarawodywoładlaimienia
Aaron,któreumierazpragnienia.
Nieskaczwbiegu,imięDawida.
Tyśjestimięskazującenaklęskę,
niedawanenikomu,bezdomu,
donoszeniawtymkrajuzbytciężkie.
Synniechimięsłowiańskiema,
botulicząwłosynagłowie,
botudzielądobroodzła
wedleimionikrojupowiek.
Nieskaczwbiegu.SynbędzieLech.
Nieskaczwbiegu.Jeszczeniepora.
1W.Szymborska:Poezje.PrzedmowaJ.Kwiatkowski.Warszawa1977,s.42-43.
