Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Terroridei–ideaterroru.Stareinowe(cyfrowe)
twarzetotalitaryzmu.Zamiastwstępu
ErykHabowski
TotalitaryzmywwydaniuniemieckiejIIIRzeszy
isowieckiejRosjistanowiącharakterystycznyitragiczny
zarazemsymbolIIwojnyświatowej–jednejznajgorszych
klęskXXwieku1,utożsamianejzwymykającymsię
wyobraźnidoświadczeniemspołeczeństw
skonfrontowanychzreżimamispodznakuswastykioraz
sierpaimłota.
KonferencjawBostoniew1953roku2,wprzeddzień
którejumarłJózefStalin,niebyłapoczątkiemanikońcem
dyskusjinadzjawiskiemtotalitaryzmu–stałasięważną
cezurą,alezpewnościąniepostawiłaprzysłowiowej
kropkinadiwrozważaniachnadewolucjąsystemu
władzywwymienionychreżimach.Próbyanalizytego
zjawiskatrwająodbliskostulecia,apoczątkówmożna
szukaćwreporterskichrelacjachAlfonsaPaqueta3zRosji
natemat„totalizmu”Lenina,pisanych
w1918roku4–bolszewickiterror,obliczony
nazniszczeniedotychczasowegosystemuiwrogówidei
rewolucji,miałstaćsiękrwawympanaceum
nadotychczasoweokrucieństwawojen.Wprzekonaniu
ErnstaNoltegowtejdebacietrwającejdekadyzaistotne
uznaćtrzebamiędzyinnymipraceCarlaJ.Friedricha,
ZbigniewaBrzezińskiegoorazHannahArendt5,dlaktórych
najważniejszącechąidentyfikacyjnątotalitaryzmubyło
ludobójstwo6.Prowadziładoniegozorganizowana
machinaterroruwymierzonawtych,którychreżimy
identyfikowałyjakoprzeciwników,piętnując
idehumanizującofiarywedługkryteriówklasowychlub
rasowych.NaturętotalitaryzmuoddałGeorgeF
.Kennan,
nestoramerykańskiejdyplomacji,znawcasowieckiej
kulturypolitycznej,pozbawionyzłudzeńarchitektzimnej