Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji

Małgorzata Zalewska-Bujak

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-2263-112-6

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

386

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Zalewska-Bujak, Małgorzata. Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji. Red. . Katowice: Uniwersytet Śląski, 2017, 386 s. ISBN 978-83-2263-112-6

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Zalewska-Bujak, M.

T1 Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji

PB Uniwersytet Śląski

PP Katowice

YR 2017

SN 978-83-2263-112-6

Bibliografia BibTex:

@Book{ 190708, author = "Zalewska-Bujak, Małgorzata", editor = "", title = "Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji", publisher = "Uniwersytet Śląski", year = "2017", address = "Katowice", isbn = "978-83-2263-112-6" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Zalewska-Bujak, Małgorzata

ED -

TI - Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji

PB - Uniwersytet Śląski

CY - Katowice

PY - 2017

SN - 978-83-2263-112-6

ER -

Netografia (standard APA):

Zalewska-Bujak, Małgorzata. Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji [baza danych online] Katowice: Uniwersytet Śląski, 2017 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/nauczyciel-w-polu-szkolnym--w-swietle-teorii-pierrea-bourdieu-i-malgorzata-zalewska-bujak-190708.

uczeń, nauczyciel w polu szkolnym, szkoła jako teren reprodukcji, przemoc symboliczna, habitus nauczyciela, strategie działania nauczycieli

Książka pt. „Nauczyciel w polu szkolnym – w świetle teorii Pierre̕a Bourdieu i nauczycielskich narracji” stanowi próbę naświetlenia nauczycielskiej perspektywy spoglądania na otaczającą ich rzeczywistość zawodową. Autorka, z...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-2263-112-6

DOI:

Wydawnictwo:

Uniwersytet Śląski

Rok wydania:

2017

Liczba stron:

386

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp /9
1.1. Nauczyciel w sytuacji zmian generowanych politycznie /17
Rozdział 1: Makrospołeczne konteksty umiejscowienia nauczyciela w polu szkolnym /17
1.2. Nauczyciel uwikłany w neoliberalne konteksty edukacji /27
Rozdział 2: Koncepcja strukturalizacji Pierre’a Bourdieu jako teoretyczny „szkielet” badań własnych /41
2.1. Habitus jako źródło postrzegania i postępowania /43
2.1.1. Ewolucyjny i wieloaspektowy charakter pojęcia habitusu /48
2.1.2. Zmysł praktyczny jako podstawa ludzkiego działania /54
2.2.1. Szkoła jako pole /60
2.2.2. Przemoc symboliczna w polu szkolnym /62
Rozdział 3: Wybrane polskie aplikacje empiryczne teorii Pierre’a Bourdieu w badaniach i interpretacji zjawisk związanych z edukacją /67
3.2. Inspiracje teoretyczne Pierre’a Bourdieu w badaniach doświadczeń szkolnych studentów /72
3.3. Charakterystyka młodzieży akademickiej w kategoriach Bourdieu’owskiej dystynkcji /75
3.4. Illusio – stan pochłonięcia grą /79
3.5. Szkolny fenomen wytwarzania kapitału rodzajowego uczennic i uczniów z perspektywy teorii społecznej Pierre’a Bourdieu /80
4.1. Przedmiot badań i obrana orientacja badawcza /89
Rozdział 4: Perspektywa metodologiczna badań nad nauczycielem w polu szkolnym /89
4.2. Wybór metodologii jakościowej /99
4.3. Cel badań i problematyka badawcza /106
4.4. Wywiad swobodny jako spos�b gromadzenia danych /110
4.5. Charakterystyka badanych nauczycieli /114
4.6. Analiza gromadzonych danych /117
Rozdział 5: Habitus nauczycieli jako mechanizm postrzegania i tworzenia codziennych praktyk /123
5.1. Wyb�r zawodu nauczyciela /124
5.1.1. Zewnętrzne inspiracje do zostania nauczycielem /125
5.1.2. Wewnętrzne motywy wyboru zawodu /132
5.2. Dzieciństwo i habitus nauczycieli /135
5.2.1. Wchodzenie w rolę nauczyciela według wzorca – zabawa „w szkołę” /138
5.2.2. Habitualny wzorzec nauczyciela /141
5.2.3. Ukierunkowanie nauczycieli na przekaz wiedzy – nauczycielskie illusio /146
5.2.4. Behawioralne wzorce nauczycielskich działań i ich konsekwencje dla reprodukowania się istniejących struktur /162
5.3. „Inne czasy” /172
5.3.2. Rola ucznia – spojrzenie przez pryzmat nauczycielskich oczekiwań /197
Rozdział 6: Szkoła miejscem reprodukcji /201
6.1. Szkoła w nauczycielskim oglądzie /202
6.2. Wszystko zależy od rodziny – rodzina z perspektywy badanych nauczycieli /209
6.3. Brak współpracy z rodzicami – źródło nierozwiązywalności problemów /213
6.4. Nauczyciele i szkoła wobec problemów uczniów /220
6.5. Szkoła jako teren walki – dobre klasy uczniów rodziców „walczących” /224
6.6. Selekcja – zaznaczanie i pogłębianie się różnic w polu szkolnym /230
6.7. Podtrzymywanie nierówności w szkole /233
6.8. Bezradność nauczycieli jako „pożywka” dla reprodukcji /242
Rozdział 7: Przemoc symboliczna w polu szkolnym /251
7.1. Nadrzędne formy dominacji w polu szkolnym /253
7.1.1. Sztywne ramy programowe jako przejaw przemocy /265
7.1.2. Nauczyciel i biurokracja /270
7.1.3. Ewaluacja, czyli malowanie trawy na zielono jako przejaw ulegania przemocy /275
7.2. Przemoc osadzona w lokalności /278
7.3. Dyrektor szkoły – bezpośrednie źródło przemocy /290
Rozdział 8: Nauczycielskie strategie utrzymania się w polu szkolnym /305
8.1. Strategia „uczenia przez testy i pod testy” /307
8.2. Strategia „osiągnięć i wykazywania się” /314
8.3. Strategia „rękami rodziców” /323
8.4. Strategia „wyręczania ucznia” /327
8.5. Strategia „robienia, co każą” /332
8.6. Strategia „dbania o atrakcyjność szkoły” /334
8.7. Strategia „zabiegania o ucznia” /338
Zakończenie /341
Bibliografia /349
Wykaz zastosowanych znak�w transkrypcyjnych /367
Indeks nazwisk /369
Summary /375
R�sum� /377
Zhrnutie /379

nadaćodpowiedniegoznaczeniapoznaniu,wyzwalaćwuczniachpotrzebysa-

morozwojuisprawnościnaniegoukierunkowanych,niepotrafirównieżnuczyć

»czytania«irozumieniazmiennejrzeczywistości”6.

Pojawiającasiętu,azauważonaprzezDorotęKlus-Stańskągroźbacałkowitej

Wstęp

nieadekwatnościkulturowejszkołyprzygotowującejdożyciawspołeczeństwie,

któregoniema,wytwarzanajestrównieżnagrunciewysuwanychwobecniej

niejednokrotniesprzecznychpostulatówopodbudowiepolitycznej.Otomabyć

onanarzędziemkonserwatywnegoutrzymywaniaładuspołecznego,przekazu

dziedzictwakulturowegoorazkształtowaniasięodpowiadającejmutożsamo-

ści,ajednocześniemaprzysposabiaćmłodychludzidowspółczesnegorynku

pracyiwłaściwegofunkcjonowaniawspołeczeństwiewiedzyorazwspieraćich

wprocesachindywidualnegorozwoju.Tenadziejemająsięurzeczywistniać

wrazzrównoczesnymwybrzmiewaniemwdyskusjachspołeczno-politycznych

hasełnaturypostkomunistycznej,propagującychwzorzecuczniazdyscyplino-

wanegoipotrafiącegosiępodporządkować.Obokpojawiająsięnoczekiwania

emancypacyjne,zgodniezktórymiszkołamaprzygotowaćswoichuczniów

dozaangażowanianarzeczbardziejsprawiedliwegoświata,dopuszczaniado

głosugrupdeprecjonowanych,marginalizowanychiskazanychnaprzebywanie

w»przestrzeniciszy«(jeśliprzywołaćM.Foucaulta)orazzdolnościdoarty-

kułowaniaiegzekwowaniaroszczeńwobecprzynależnychpraw”7.Tymczasem

taksięniedzieje.Szkoła-wrazzuczniamiinauczycielami-przeżywaswoją

nieprzystawalnośćdożyciapozanią,gdzieniewystępujątaksilnezasadykon-

troliprzestrzeniikomunikacji,ścisłeproceduryzarządzaniawiedzą,metody

inarzędziamonitorowaniaprocesówirezultatóworaztakiemodelestosunków

międzyludzkich,jaktespotykanewinstytucjachedukacyjnych

Otym,żeszkołanadaljestmiejscemschematycznychrytuałówiodtwór-

czości,przekonująbadaniazespołuMariiDudzikowej.Wobszernymstudium

zatytułowanym:Doświadczeniaszkolnepierwszegorocznikareformyedukacji.

Studiumteoretyczno-empiryczne,odtwarzającymwizerunekszkółnapodstawie

rekonstrukcjidoświadczeńmłodzieżyakademickiej,odsłoniętazostałajejzho-

mogenizowanaizrutynizowanakultura,przesyconastereotypamiiniezmien-

nymischematami,opierającasięodmiennejnaturzenajnowszegopokolenia

młodzieży-mniejrefleksyjnejianalitycznej,abardziejspontanicznejiemocjo-

nalnej,dorastającejzInternetemihipertekstem9.Natejpodstawiemożnaprzy-

6Ibidem,s.22.

7D.Klus-Stańska:Dokądzmierzapolskaszkoła?–pytaniaoślepeuliczki,kierunki,kon-

teksty.W:Dokądzmierzapolskaszkoła?Red.D.Klus-Stańska.Warszawa,WydawnictwoAka-

demickienŻak”

,2008,s.8.

8Eadem:Ciągłośćizmianaczybiernośćinieadekwatneodruchy–wktórymkierunkuzmierza

szkoła.W:Ciągłośćizmianawedukacjiszkolnej.Społeczneiwychowawczeobszarynapięć.Red.

J.Surzykiewicz,M.Kulesza.Łódź,WydawnictwoUniwersytetuŁódzkiego,2010,s.48.

9M.Dudzikowa:Kusprawstwu,współpracyirefleksyjnościpoprzezichdoświadczaniewedu-

kacjiszkolnej.Brunerowskieprzesłaniewpraktyce.W:Doświadczeniaszkolnepierwszegoroczni-

Brak wyników

Nauczyciel w „polu” szkolnym – w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra