Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Szempruch,Nauczycielwwarunkachzmianyspołecznejiedukacyjnej,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-956-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011,©byJolantaSzempruch,2011
––2.Społeczeństwoiczłowiekwczasach„płynnejnowoczesności”––
25
Dynamikażyciaczłowiekawnowoczesnościikolejnychjejetapachwiążesię
ztrzemaczynnikami:
1)rozdzieleniemczasuiprzestrzeni–czasiprzestrzeńwiążąsięwstruktury
pozwalającenadzorowaćczynnościspołeczne;małoistotnestajesięmiejsce
danegoprzedsięwzięcia;znikająograniczeniawynikającezodległościmiędzy
ludźmi,amobilność–szczególniewsferzezawodowej–stajesiębardzoważ-
nącechączłowieka;
2)wykorzenianiemsięinstytucjispołecznych,cozwiązanejestzrozwojemsys-
temówabstrakcyjnych,tj.środkówsymbolicznychisystemóweksperckich
obejmującychekspertyzytechniczneorazrelacjespołeczne–istotnestająsię
zawodyzwiązanezdziałalnościąnaukowąipomocądrugiemuczłowiekowi
(np.lekarz,doradca,psycholog);
3)rozwojemrefleksyjnościinstytucjonalnej,czyliwykorzystaniemzdobytejwie-
dzydoorganizacjiiprzekształcaniażyciaspołecznego,przyczymwiedzata
jestniepewnaipodlegastałejanalizie,cowiążesięzegzystencjalnymniepo-
kojemirozterkamiludzi38.
Nowoczesnośćwciągustulecibyłaróżnieinterpretowana.Tendencjom
adaptacyjnymprzeciwstawianodziałaniaemancypacyjnezwiązanezaktywnym
przekształcaniemświatawwymiarachekonomicznym,politycznym,kulturowym
ispołecznym.
Wymiarekonomicznyzmianwspółcześniezwiązanyjestzniespotykanym
dotądtempemwzrostugospodarczego,przejściemodprodukcjirolniczejdo
przemysłowej,urbanizacją,wykorzystaniemnowychźródełenergii,niebywałym
wzrostemznaczeniatechnikiniemalwewszystkichdziedzinachżycia,otwarciem
rynkówpracynajemnej,kluczowąroląliderówbiznesuwkierowaniuprodukcją.
Obserwujemytakżeprzekształceniawzakresiestratyfikacjispołecznej,która
dotyczy„różnicdostępudocenionychspołeczniecelów”39,wykształcenia,bogac-
twawładzy,prestiżuizdrowia.Głównymiwyznacznikamipozycjispołecznejstaje
sięsytuacjawłasnościowaipozycjanarynkupracy.Pogłębiasięrozwarstwienie
społeczne,wzrastaliczebnośćgrupyosóbmarginalizowanychiwykluczanych,
rozrastasięklasaśredniaobejmującaludzizatrudnianychpozaprodukcją,
tj.whandlu,administracji,edukacji,nauceiusługach.
Wsferzepolitykiobserwujemyrosnącąrolępaństwaiprawawregulacjiżycia
obywateli,którymizarządzabezosobowaorganizacjabiurokratycznaniechętnie
poddającasiękontrolispołecznej,wtymmedialnej.
Wkulturzenasilasiędążeniedorozumowegowyjaśnianiaświata,następu-
jedemokratyzacjaedukacji,wzrostrolinaukiorazkulturymasowej40.Kultura
38Por.M.Piorunek,Biegżyciazawodowego…,op.cit.,s.28;A.Giddens,Nowoczesnośćitożsa-
mość…,op.cit.,s.23–30.
39P
.Sztompka,Socjologia…,op.cit.,s.337.
40M.Piorunek,Biegżyciazawodowego…,op.cit.,s.29–30.
