Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Szempruch,Nauczycielwwarunkachzmianyspołecznejiedukacyjnej,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-956-8,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2011,©byJolantaSzempruch,2011
––2.Społeczeństwoiczłowiekwczasach„płynnejnowoczesności”––
31
Tabela2.Strukturalnekomponentyświatażycia
reprodukcji
kulturowej
integracji
społecznej
socjalizacji
wdziedzinach
Zakłócenia
utratasensu
osłabienie
tożsamości
kolektywnej
zerwanie
tradycji
Kultura
utrata
prawomocności
anomia
utratamotywacji
Społeczeństwo
kryzysorientacji
iwychowania
wyobcowanie
psychopatologie
Osoba
racjonalność
wiedzy
solidarność
członków
społeczeństwa
odpowiedzial-
nośćosoby
Miernik
oceny
Źródło:S.Kemmis,Teoriakrytycznaiuczestniczącebadaniawdziałaniu
…,op.cit.,
s.67.
Zakłóceniawróżnychdziedzinachmogąbyćdoświadczanewkategoriach
sprzecznościioporu:
–wkulturowychzasobachspołeczeństwa,którychrozwiązaniewymagaosądu
zuwzględnieniemkryteriumracjonalności;
–jakokonfliktikryzysporządkuspołecznego,którychrozwiązaniewymagaosą-
duzuwzględnieniemkryteriumsolidarności;
–jakoniezadowolenieiniepewnośćwtworzeniutożsamościosoby,których
rozwiązaniewymagaosąduzuwzględnieniemkryteriumosobistejodpowie-
dzialności61.
Krytycznącharakterystykęspołeczeństwakonsumpcyjnegoiróżneodmiany
manipulacjispołeczeństwemprzedstawiająm.in.GeorgeRitzer,NeilPostman
iAldousHuxley62.Ukazująprocesmakdonaldyzacjizwiązanyzdegradacjąhu-
manistycznychwymiarówżyciaspołecznegowróżnychjegosferach,np.wspo-
sobachzarządzaniaiprowadzeniafirm,woświacie,kulturze,handlu,służbie
zdrowia(Ritzer),atakżezagrożeniaupadkukulturyizdolnościpoznawczych
ludziprzedkładającychhedonistycznystylżycianadwielostronnemożliwości
własnegorozwoju(Postman)orazniebezpieczeństwofunkcjonowaniawświecie
promującym„idealnych”robotników,dostosowanychdominimumwymagańme-
chanicznejpracyodtwórczej,zadowolonychzeswejpracy,żyjącychwewłasnych
światach„skrojonychnaichmiarę”(Huxley).
RównieżSztompkawanalizachnowoczesnościwskazujekilkawątkówkry-
tycznych63.Zaliczadonich:alienacjęczłowieka,utraconąwspólnotę,zamknięcie
społeczeństwaw„żelaznejklatce”
,anomięspołeczną,opanowanieprzyrody,podział
światanaobszaryzamożnościinędzy,umasowienieiindustrializacjęwojny.
61S.Kemmis,Teoriakrytycznaiuczestniczącebadaniawdziałaniu…,op.cit.,s.68.
62G.Ritzer,Mcdonaldyzacjaspołeczeństwa,Muza,Warszawa1997;N.Postman,Zabawićsięna
śmierć,Muza,Warszawa2002;idem,Technopol.Triumftechnikinadkulturą,Muza,Warszawa
2004;A.Huxley,Nowywspaniałyświat,Muza,Warszawa2008;J.Szempruch,Uczeniesięcało-
życiowe…,op.cit.,s.167.
63P
.Sztompka,Socjologia…,op.cit.,s.567–570.
