Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
DorotaZamojska
pionierzy,którzynatrzęsawiskach,pozostawionychwnaszejWszechnicyprzez
gospodarkęobcą,zbudująmostyiwytknądrogę,którąwejdziegłównaarmia
naszychpracownikównaukowych9.
Oczywiścietazbieżnośćpoglądównieoznacza,żewśróduczonych
warszawskichdominowaliwyznawcyfilozofiiTwardowskiegowścisłym
znaczeniu;raczejsądziłabym,iżlwowskiuczonyartykułowałpewną
atmosferęideowątegośrodowiska-nietyleprzecieżzwolenników
neopozytywizmu,comożeraczejwciążniemogącychwyzwolićsięspod
wpływupozytywizmutoutcourt,takdługopanującegowstolicy.
Podobieństwawpostawiebadawczejwieluwarszawskichhumani-
stówprzywodząnamyślcharakterystykęuczniówTwardowskiegopió-
raIzydoryDąmbskiej:DTo,costworzyłopodstawęwspólnotyduchowej
tychludzi,tobyłanietreśćnauki,tylkosposób,metodafilozofowania
iwspólnyjęzyknaukowy”10.Tęskłonnośćdopracpionierskichifun-
damentalnychodczuwamywyraźnie,przeglądającwykazypublikacji
warszawskichhumanistów:uderzamnogośćpodręczników,edycjisłow-
nikowych,encyklopedycznych,wydawnictwźródłowych,wtymrów-
nieżliterackichtekstówstaropolskichoraznp.zabytkówprawa,prace
dokumentacyjnezzakresuhistoriisztuki-itonietylkotejwysokiej,
aletakżeatlasówgwaritp.Taobserwacjaprowadzinaskuinnejjesz-
czekonstatacji:wwarszawskiejhumanistyceokresumiędzywojenne-
gowyraźniedominujązainteresowaniahistoryczne,skłonnośćdopo-
dejmowaniawątkówhistorycznychwkażdejdziedzinieszczegółowej.
Filologów(nietylkopolonistów)zajmowaćbędziehistorialiteratury,
językoznawców-historiajęzyka,teologów-historiareligii,archeolo-
giabiblijna,historiasztukisakralnej,filologówklasycznych-dzieje
kultury(wtymipolitycznej)orazliteraturystarożytnej,pedagogów-
historiawychowaniaiinstytucjioświatowych.Kulturapojmowanajest
wyraźniejakodialogzobecnościąminionychpokoleńwteraźniejszości.
Trudnoorzec,nailetadominacjatematykihistorycznejbyłaodpo-
wiedziąnazapotrzebowaniemłodegopaństwainarodu,szukających
wświecie,naglepopadłymwwirprzemian,solidnejkotwicyłączącej
zprzeszłościąizwartościamitrwałymi,zapewnienia,żeproblemy,
przedktórymistają,sąrozwiązywalne,skoroktośjużkiedyśpora-
dziłsobiezpodobnymi,ilezaśjestwtymprzypadkowejzbieżności
temperamentówbadawczychwarszawskichwykładowców.Władysław
Tatarkiewiczwłasnąskłonnośćdozajmowaniasięhistoriąestetyki
tłumaczyłDjakoucieczkęprzedobowiązkiemwypowiadaniawłasnych
poglądów”11.Rzeczywiście,mogłotomiećpewneznaczenie,zwłaszcza
wprzypadkuuczonychmłodychirozpoczynającychdopierobadania
