Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
uprawianoprzedewszystkimformyozimerzepakuzewzględunaichwiększąplen-
nośćiwiększązawartośćtłuszczuwnasionach.Jednakwzwiązkuzdużymistra-
tamizimowymiwlatach1996-1997,kiedytozaoranoprzeszło50%areałurzepaku
ozimego,rozpoczętonawiększąskalęuprawępodwójnieulepszonegorzepakujare-
go[TańskaiRotkiewicz2003].UzyskiwanewPolsceplonyrzepakusąjednakniż-
szeodplonówwkrajachUniiEuropejskiej[WójtowicziWielebski2002].
Wielkośćijakośćplonurzepakuzależąodpotencjaługenetycznegood-
mianyorazoddziaływaniaczynnikówklimatyczno-glebowychiagrotechnicz-
nych,wtymm.in.nawożenia,ochronyroślinizbiorunasion[TańskaiRotkie-
wicz2003,Jankowskiiin.2005,WójtowicziJajor2010,Wielebski2012].Rze-
pakozimytojednaznajbardziejwymagającychroślinuprawnych,biorącpod
uwagęzarównowarunkimeteorologiczne,jakirodzajzastosowanegonawoże-
nia[Koteckiiin.2004].Dużepotrzebyopadowerzepakuwynosząwgranicach
600-700mmrocznie,anaglebachcharakteryzującychsiędużąretencjąmogą
byćookoło100mmmniejsze.Podczasjesiennejwegetacjirzepakozimywy-
magaod100do150mmwody,zkoleiwtrakciewegetacjiwiosennejzdecydo-
waniewięcej[Dzieżyc1988,Dudekiin.2011].Korzystnywpływnaplonowa-
nierzepakumajączęsteirównomiernierozłożoneopadyorazniewysokietem-
peraturywokresiekwitnieniaroślin[Koteckiiin.2004].Odfazypąkówkwia-
towychdowykształcanianasionroślinywykazująszczególnąwrażliwośćna
brakwody.Jejniedobórwtymkrytycznymokresieobjawiasięzmniejszeniem
rozgałęzianiasię,zasychaniemiopadaniempąkóworazkwiatów,ograniczając
tymsamymliczbęłuszczyninasion[Dudekiin.2011].Warunkiemuzyskania
dużychijakościowodobrychplonówrzepakujestrównieżzaopatrzeniegleby
wpodstawoweskładnikipokarmowe,takiejakazot,fosfor,potasisiarka[Ko-
teckiiin.2004].
Pomimożezbożasąroślinamiomałymzapotrzebowaniunasiarkę,tocelowe
jestciągłeposzerzaniebadańdotyczącychjejwpływunaplonowanieijakośćtej
grupyroślin,zwłaszczażeprodukcjazbóżnaświeciewynosi50%produkcji
roślinuprawnych.PolskazajmujetrzeciemiejscewUniiEuropejskiejpod
względempowierzchnizasiewóworazwielkościzbiorówzbóż.Wkrajuudział
zbóżwstrukturzezasiewówprzekracza70%[ArseniukiOleksiak2009].Wostat-
nimokresie,zewzględunadużeznaczeniewżywieniuczłowiekaorazdużypo-
tencjałplonowania,nastąpiłoznaczącezwiększenieareałuuprawypszenicy,
zwłaszczajejformyozimej[WeberiZalewski2005,Suwaraiin.2007].Udział
pszenicyjarejwogólnejpowierzchniuprawytegogatunkuwynosiokoło30%
[Dmowskiiin.2008].Wroku2011powierzchniauprawypszenicywPolsce
wyniosła2259tys.t,costanowiło29%strukturyzasiewówzbóż.Formęozimą
uprawianonapowierzchni1931tys.ha,aformęjarąnaobszarze328tys.ha
[GUS2012].Wtymsamymrokupowierzchniauprawyjęczmieniajaregowy-
niosła788tys.ha,costanowiło10,1%wstrukturzezasiewówzbóż[GUS2012].
ZdanychGUS[zaLisowskąiin.2012]wynika,żewPolsceWschodniejpsze-
nicaozimazajmuje28,0%powierzchnizasiewówzbóż.
12
