Naznaczone

Agnieszka Jaros

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8220-873-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

258

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Jaros, Agnieszka. Naznaczone. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2022, 258 s. ISBN 978-83-8220-873-3

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Jaros, A.

T1 Naznaczone

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2022

SN 978-83-8220-873-3

Bibliografia BibTex:

@Book{ 275244, author = "Jaros, Agnieszka", editor = "", title = "Naznaczone", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2022", address = "Łódź", isbn = "978-83-8220-873-3" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Jaros, Agnieszka

ED -

TI - Naznaczone

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2022

SN - 978-83-8220-873-3

ER -

Netografia (standard APA):

Jaros, Agnieszka. Naznaczone [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2022 [dostęp: 22 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/naznaczone-agnieszka-jaros-275244.

resocjalizacja młodzieży, demoralizacja nieletnich, badania biograficzne, placówki resocjalizacyjne

Uważam publikację za wartościową poznawczo nie tylko dla specjalistów. Jest barwnie napisana i losy życiowe bohaterek, same w sobie, są bardzo interesującą narracyjną autobiografią. W tej książce mamy coś więcej – kontekst roli otoczenia spo...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8220-873-3

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

258

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wprowadzenie11
Podziękowania17
CZĘŚĆ I. TEORETYCZNO-METODOLOGICZNE RAMY PROJEKTU BADAŃ Z UDZIA- ŁEM BYŁYCH WYCHOWANEK PLACÓWEK RESOCJALIZACYJNYCH19
Rozdział 1. Młodzieżowy ośrodek wychowawczy jako instytucja resocjalizacyjna21
1.1. Postępowanie w sprawach nieletnich w systemie prawa polskiego22
1.2. Założone funkcje młodzieżowych ośrodków wychowawczych. Struktura organizacyjna i procedury umieszczania nieletnich26
1.3. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze jako instytucja totalizująca31
1.4. Procedura usamodzielnienia34
2.1. Interakcjonizm symboliczny jako źródło przesłanek teorii naznaczania społecznego39
Rozdział 2. Znaczenie etykietowania społecznego w procesie rozwoju niedostosowania39
2.2. Ogólna charakterystyka teorii naznaczania społecznego (labeling theory)41
2.2.1. Teoria dewiacji Edwina M. Lemerta43
2.2.2. Teoria etykietowania Howarda S. Beckera44
2.2.3. Teoria stereotypizacji Edwina M. Schura45
2.2.4. Teoria piętna Ervinga Goffmana46
2.3. Koncepcja destygmatyzacji49
2.4. Przykłady wykorzystywania przesłanek teorii naznaczania społecznego w badaniach empirycznych50
3.1. Uwagi wprowadzające61
Rozdział 3. Koncepcja badań własnych61
3.2. Założenia metodologiczno-teoretyczne62
3.3. Określenie przedmiotu, celu i problematyki badań65
3.4. Metoda interpretacji i analizy materiału badawczego68
3.5. Zasady doboru próby badawczej70
3.6. Przebieg badań72
3.7. Struktura prezentacji wyników73
CZĘŚĆ II. RADZENIE SOBIE Z ETYKIETAMI W NARRACJACH BYŁYCH WYCHOWANEK PLACÓWEK RESOCJALIZACYJNYCH W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH75
4.1. Olga – sama i bezradna wobec niepowodzeń szkolnych77
4.1.1. Najważniejsze zdarzenia życiowe77
Rozdział 4. Przypadki kluczowe – rekonstrukcja jednostkowych doświadczeń77
4.1.2. Warunki przebiegu wywiadu i formalna ocena uzyskanego materiału78
4.1.3. Moja rodzina nie była patologiczna – pełna rodzina, żadna patologia…79
4.1.4. Proces rozwoju niepowodzeń szkolnych – więc uznałam, że (…) człowiek jest po prostu ograniczony umysłowo…81
4.1.5. Instytucjonalne usankcjonowanie demoralizacji – mama była strasznie załamana (…), ale ja również bardzo to przeżyłam85
4.1.6. Pobyt w instytucji – nadzieja na wyjście z tego swojego bałaganu życiowego86
4.1.6.1. „Jasna strona” instytucji86
4.1.6.2. „Ciemna strona” instytucji89
4.1.7. Nieplanowana ciąża – także na początek zaszłam w ciążę90
4.1.8. Budowanie samodzielnego życia92
4.1.8.1. Mieszkanie – zaczęły się propozycje jakichś ruin totalnych albo wilgoć pod sufit, albo ściany z papieru z meliną za tą papierową ścianą…92
4.1.8.2. Nowy związek – fajną mam rodzinę (…), to jest ojciec, to jest syn – i koniec93
4.1.8.3. Kariera zawodowa – nędznie, bo też szwalnia nigdy nie, no mówię, to nie było moje życie94
Podsumowanie95
4.2. Monika – ja się sama ogarnęłam98
4.2.1. Najważniejsze zdarzenia życiowe98
4.2.2. Warunki przebiegu wywiadu i formalna ocena uzyskanego materiału99
4.2.3. Rodzina – ja jestem z normalnego domu101
4.2.3.1. Brakowało mi ojca – to przez to, że nie miałam tego ojca, że mi brakowało ojca, dlatego się z takim związałam103
4.2.3.2. Mama nigdy mnie nie zostawiła – nigdy się nie poddawała, zawsze mnie szukała, za co jej jestem bardzo wdzięczna104
4.2.4. Pierwsza ucieczka z domu – to było dla mnie coś takiego niesamowitego, że udało mi się, że mnie nikt nie złapał (…), no i ja się strasznie w nim zakochałam105
4.2.5. Instytucjonalne usankcjonowanie demoralizacji – ja byłam wtedy obojętna, ja się nie przejmowałam, że to jest sędzia107
4.2.6. Pobyt w instytucjach – tam już robiłam to, co chciałam108
4.2.6.1. Ucieczki jako sposób bycia/niebycia w instytucji – ja uciekałam na potęgę (…), już po prostu uciekałam, przywozili mnie, uciekałam108
4.2.6.2. „Ciemna strona” instytucji – to jest ogólnie jeszcze większa patologia109
4.2.6.3. „Jasna strona” instytucji – znaczy się, ja chciałam się zmienić, bo to była kwestia mojej woli111
4.2.6.4. Relacje w placówkach – ja z nikim nie będę gadać, bo ja i tak wiem swoje, i tak wiem swoje113
4.2.7. Budowanie samodzielnego życia – teraz ja jestem ogarnięta i ja mówię, ja sobie nie życzę115
4.2.7.1. Mieszkanie – to się tak mówi, ale to są ciężkie pieniądze115
4.2.7.2. W relacji samej ze sobą – a teraz jestem sobą, mam swoje życie115
4.2.7.3. W relacji z innymi – no to już się nikt nie wtrąca i mi nie tłumaczy117
4.2.7.4. Kariera zawodowa – odkąd wyszłam z ośrodka, cały czas pracuję119
4.2.7.5. Związek – on by chciał jak najlepiej dla dziecka i dla mnie120
Podsumowanie121
4.3. Ewa – ukarana za niewydolność wychowawczą matki125
4.3.1. Najważniejsze zdarzenia życiowe125
4.3.2. Warunki przebiegu wywiadu i formalna ocena uzyskanego materiału125
4.3.3. Moja mama nie była przygotowana na samodzielne rodzicielstwo – mój tata w styczniu zmarł, zmarł mój tata…127
4.3.4. Dalsza rodzina – takie życie ze świadomością, że się dzieciom dzieje krzywda…130
4.3.5. Edukacja szkolna – ja nie miałam kłopotów z uczeniem się, tylko mam kłopot ze środowiskiem, w którym funkcjonuję133
4.3.6. Instytucjonalne usankcjonowanie demoralizacji – jedyną możliwością było zabranie mnie z domu i yyy… umieszczenie gdzieś134
4.3.7. Pobyt w instytucji – podświadomie te ograniczenia były dla mnie trudne136
4.3.8. Budowanie samodzielnego życia139
4.3.8.1. Aktywność zawodowa – ja yyy… urodziłam prawie 3 lata po ślubie dziecko, no iii… już musiałam mieć trochę więcej pieniędzy139
4.3.8.2. Związki – cały czas gdzieś tam jestem taka trochę wycofana140
4.3.8.3. Dzieci – no bo ja nie mogłam być jak moja mama, czyli taka łagodna i pozwalająca na wszystko141
Podsumowanie143
5.1. Rodzina jako obiekt kontroli społecznej147
Rozdział 5. Konteksty naznaczania społecznego w doświadczeniach życiowych byłych wychowanek placówek resocjalizacyjnych147
5.1.1. Rodziny patologizowane149
5.1.1.1. Rodzina patologizowana ze względu na wielodzietność150
5.1.1.2. Rodzina patologizowana ze względu na okresowe samodzielne rodzicielstwo151
5.1.2. Rodziny patologiczne152
5.1.2.1. Rodziny patologiczne ze względu na problem alkoholowy jednego lub obojga rodziców153
5.1.2.2. Rodziny patologiczne ze względu na niewydolność wychowawczą rodziców157
5.2. Szkoła jako instytucja kontroli społecznej159
5.2.1. Nauczanie początkowe – uczennice bez problemów w środowisku szkolnym162
5.2.2. Nauczanie wieloprzedmiotowe – etap różnicowania się uczennic pod względem zachowania i uzyskiwanych wyników w nauce163
5.2.2.1. Uczennice bez problemów w środowisku szkolnym163
5.2.2.2. Uczennice trudne164
5.2.2.2.1. Uczennice trudne ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi165
5.2.2.2.2. Uczennice trudne, które sprawiały problemy wychowawcze w szkole167
5.2.2.3. Uczennice „problematyczne”170
5.2.2.3.1. Uczennice „problematyczne”, dla których konkurencyjnym środowiskiem wobec szkoły była rodzina170
5.2.2.3.2. Uczennice „problematyczne”, dla których środowiskiem konkurencyjnym wobec szkoły było środowisko starszych znajomych171
5.3. Instytucjonalna reakcja społeczna – usankcjonowanie demoralizacji174
5.3.1. Nieletnie nieuczestniczące w postępowaniu sądowym175
5.3.2. Nieletnie uczestniczące w postępowaniu sądowym176
5.3.2.1. Nieletnie zaangażowane w przebieg postępowania sądowego176
5.3.2.2. Nieletnie nieaktywne podczas postępowania sądowego177
Rozdział 6. Doświadczenia pobytu w instytucjach opiekuńczo-wychowawczych i resocjalizacyjnych179
6.1. Znaczenie wcześniejszych doświadczeń instytucjonalnych dla postawy dziewcząt wobec placówki resocjalizacyjnej180
6.1.1. Narratorki bez wcześniejszych doświadczeń instytucjonalnych180
6.1.2. Narratorki z wcześniejszymi doświadczeniami instytucjonalnymi181
6.2. Doświadczanie pobytu w placówkach resocjalizacyjnych184
6.2.1. Rytuał przejścia184
6.2.2. Strategie adaptacyjne realizowane w czasie pobytu w instytucji186
6.2.2.1. Strategie negocjowania oczekiwań formalnych186
6.2.2.1.1. Strategia wystarczającego podporządkowania się regulaminowi186
6.2.2.1.2. Strategia negocjowania oferty edukacyjnej189
6.2.2.1.3. Strategia negocjowania oferty „czasu wolnego”192
6.2.2.2. Strategie negocjowania pozycji w relacjach z osobowym składem placówki resocjalizacyjnej195
6.2.2.2.1. Strategia negocjowania pozycji w relacjach z innymi wychowankami196
6.2.2.2.2. Strategia negocjowania pozycji w relacjach z personelem199
6.2.3. Pełniejsze uświadamianie przypisanej etykiety („dojrzewanie etykiety”)202
6.2.4. Typologia wychowanek – znaczące relacje i reakcje narratorek na etykietę osoby zdemoralizowanej204
6.3. Uwarunkowania samodzielnego życia208
7.1. Sposoby radzenia sobie z etykietami z przeszłości219
Rozdział 7. Poza murami instytucji – życie po opuszczeniu placówki resocjalizacyjnej219
7.1.1. Strategie kontroli nad etykietą i sposoby zarządzania etykietami220
7.2. Deetykietyzujące autodefinicje – dążenie do optymalnego wypełniania oczekiwań społecznych224
7.2.1. Deetykietyzująca rola matki – jeżeli chodzi o mnie, to tak, odpuszczam, jeżeli chodzi o dobro dzieci, to nigdy nie odpuszczam…225
7.2.2. Deetykietyzująca rola pracownicy – i zmieniłam to, co robię, poszłam na yyy… bankowość (…). Od piętnastu chyba lat pracuję jako bankowiec…228
7.2.3. Deetykietyzująca rola żony w normalnej rodzinie – normalne wesele (…) z oczepinami, z księdzem, ze wszystkim, z suknią białą, z welonem, z orkiestrą… nie, z DJ-em…232
Zakończenie235
Bibliografia249
Spis tabel i rysunków257

Teoretyczno-metodologiczneramyprojektubadań...

„(ś)popełnienieczynuzabronionegolubnaruszenienormpostępowa-

niaprzyjętychwodniesieniudoosóbnieletnich,awszczególnościudział

wzbiorowościpopełniającejczynyzabronione(ś)”(Korcyl-Wolska2015:

262),tymsamymchcianozrezygnowaćzpodziałunaprzejawydemora-

lizacjiiczynykaralne,uznającczynyzabronioneprzezUstawęopostę-

powaniuwsprawachnieletnichzaprzejawdemoralizacji.Nieznalazłoto

jednakodzwierciedleniawprzepisachprawa.

Zkoleiinnibadacze,międzyinnymiJanM.Stanik(2008),uważają,

żedemoralizacjajestwynikiemiprzejawemniedostosowaniaspołeczne-

go.Konstruktprawny,jakimjesttermindemoralizacja,toodpowiednikkon-

struktuempirycznego–niedostosowaniaspołecznego.

Wliteraturzeprzedmiotupojawiająsiętakżesugestie,abywaktach

prawnychMinisterstwaSprawiedliwościzastąpićpojęciedemoralizacjinie-

dostosowaniem(będącymprzedmiotempedagogikiresocjalizacyjnejiuży-

wanymwaktachprawnychMinisterstwaEdukacjiiNauki),gdyżtodrugie,

jakoterminoszerszymzakresie,stwarzawiększemożliwościoddziaływa-

niaproflaktycznego.PawełKobes,autortejpropozycji,stoinastanowisku,

żewtensposóbmożnatakżerozwiązaćproblemdotyczącypejoratyw-

negoznaczeniapojęciademoralizacja(Kobes2011).Należysięjednak

zastanowić,czypojęcie„niedostosowany”niejestmniejstygmatyzujące

niż„zdemoralizowany”.Moimzdaniemzmiananazewnictwanierozwiązuje

problemu.

Dokonującporównaniasymptomówniedostosowaniaspołecznego

zsymptomamidemoralizacjiwymienionymiwustawie,możnazauważyć,

żesąonebardzopodobne.Jednakże,jakpisałKobes,pojęcieniedosto-

sowaniajestzakresowoszerszewstosunkudodemoralizacji.Dokonałam

porównaniazachowańwymienionychprzez:Cekierę(1979),Ostrihanską

(1975),Kołakowską-Przełomiec(1977),Hołysta(2000)jakoprzejawów

niedostosowaniaspołecznegozzachowaniamiświadczącymiodemorali-

zacjiwymienionymiwustawie.Wwynikutakiejanalizyniedostosowanie

zespołupowołanegow2003r.byłodostosowaniepolskiegoprawanieletnichdostandardów

międzynarodowychorazopracowanieustawy,którajasnoicałościowoopisujeprocedury,

zakresuprawnieńnieletniegoorazinnychczłonkówpostępowania.Zmiany,jakienastąpiły

wprawienieletnich,któregoprzekształcanierozpoczętow2003r.,efektyostateczneprzynio-

słydopierowroku2013.Wprowadzonowówczas:ujednoliceniepostępowaniawyjaśniające-

go,opiekuńczo-wychowawczego,poprawczego;podkreślonoprawanieletniegodoobrony,

przyznanonieletniemuprawodoodmowyudzielaniawyjaśnieńlubodpowiedzinapytania,

wprowadzonozakazprzeglądaniaaktzewzględówwychowawczychitp.(por.Korcyl-Wolska

2015:254–268;Bojarski2013).Obecnietrwająkolejnepracenadregulacjąpostępowania

wsprawachnieletnich,zawartewprojekcieustawyowspieraniuiresocjalizacjinieletnich,

którychcelemjeststworzeniekompleksowejregulacjitegopostępowania,obejmującejetap

postępowaniarozpoznawczegoorazwykonawczego,przyuwzględnieniustandardówkon-

stytucyjnychimiędzynarodowychorazzmianwrzeczywistościspołecznej,obserwowanych

m.in.wobszarzezachowańnajmłodszychczłonkówspołeczeństwa,wtymzmianycharakteru

czynówzabronionychpopełnianychprzeznieletnich.

Brak wyników

Naznaczone

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra