Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
(2018:79).WażnymiopracowaniamibyłyrównieżartykułyMonikiChoroś,
znanejiwybitnejjęzykoznawczynizInstytutuŚląskiegowOpolu,która
pisałaowprowadzaniudodatkowychnazwmiejscowościwjęzykuniemiec-
kimwwojewództwieopolskim(2012,2017).Wjednymznichzastanawiała
się,czytenazwystanowiąprzejawdemokracjiwnaszymkraju,czyteżmogą
stanowićźródłomożliwychkonfliktówipodkreślała,żeobecnośćndwuję-
zycznychtablicjestbardziejzwiązanazemocjonalną,uczuciowąstroną
życianiżzpragmatyczną.Stanowiąonebowiemwidocznyznak,możenawet
element«politykipamięci»”(2012:141).
Polskaliteraturasocjolingwistycznarzadziejzajmowałasiętąproble-
matyką,podobniejakogólniejszymikwestiamirealizacjiprawjęzykowych
osóbnależącychdomniejszościnarodowychwnaszymkraju(Sagan-Bielawa
2016).JakpisałwybitnyjęzykoznawcaWładysławLubaś,przezdługiczasnie
zwracanouwagiwnaszymkrajunasporyonrównouprawnieniamniejszości
narodowychdoużywanianazewnictwamiejscowegowewłasnychjęzykach
wregionach,gdziestanowiąoneznacznąliczbęiwyrażająchęćichpublicz-
negouwidaczniania”(Lubaś2009:54).Dodawałteż,żepolitykawobecjęzyka
wnaszymkrajuniepowinnaunikaćanalizykonfliktowychzjawisknatymtle
ioceniaćtychzjawiskjedynieznpozycjihegemonajęzykowego”,leczstaraćsię
rozwiązywaćowekonfliktywduchunprzychylności”,zgodniezeuropejskimi
regulacjamimniejszościowymi(Lubaś2009:56).
Dodatkowenazwymiejscowościpojawiałysiętakżewkulturzepopularnej.
JakojedenzprzykładówmożemypotraktowaćkryminałRemigiuszaMroza
pt.Behawiorysta,któregoakcjadziejesięwOpoluiokolicach.Wpewnym
momenciebohaterowie,wyjeżdżajączOpola,natykająsięnapolsko-niemiec-
kietablice:nPokilkunastuminutachminęlidwujęzycznątabliczkęznazwą
wsi.Słowo«Chmiellowitz»byłozamalowaneczarnymsprejem,coniestano-
wiłoosobliwegowidoku.WokółOpolabyłotuzinmiejscowości,wktórych
trwałanieustannawalkanazamalowywanieiczyszczeniepolsko-niemieckich
tablic”(Mróz2016:267-268).Polsko-kaszubskienazwypojawiłysięwtelewi-
zyjnymprogramiekulinarnymRobertaMakłowiczaWielkanocnaKaszubach
w2014r.Jegoprojekcjawzbudziładużeuznaniemieszkańcówtegoregionu;
jedenzmoichrozmówców(przedstawicielwładzlokalnych)takgowspominał:
Jakotakiprzykład,toniewiem,czypansłyszał(...)tuunasbyłMakłowicz
ikręciłnaWielkanocprogramozwyczajachnaKaszubachzwiązanych
zJastrą2.Onprzyjechałprzedświętamiwielkanocnymiirozpoczynałswój
programodpokazaniatabliczekdwujęzycznych.Ionmówił,gdzie,jaknie
naKaszubachmożnaspotkaćdwujęzycznetablice,ionotychumlautach
tammówi;tenprogramzaczynasięodtego.Iludzie,jakpotemwidzieliten
2KaszubskiesłowoJastrëoznaczaŚwiętaWielkanocne.
16
