Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Klasyfikacjanagrobków
15
przypominającekrzyżekawalerskie(powstawałyodkońcaXVIIIw.
popołowęXIXw.)(il.nr14).Pojawiająsięrównieżkrzyżeotrzech
poprzecznychramionach.(il.nr15)i.krzyżeprawosławne..
Krzyżzramionamizakończonymitrójlistnie
NiezwyklepopularnymtypemzwieńczenianagrobkównaUkrainie,
byłkrzyżoramionachzakończonychtrójlistnie(il.nr16).Stawianybył
nietylkonagrobachgreckokatolickich,aletakżerzymskokatolickich.
Formatanastręczadużoproblemów.Wwieluprzypadkachtrudnobo-
wiemmówićotrójlistnymwykroju.Wówczaszaokrągloneramiona
trzebaraczejokreślaćjakoujętesymetrycznymipółwałkami.(il.nr17)..
Jeślimotywtrójliściajestjeszczewidoczny,alewznacznysposóbprze-
kształconywówczasmożnaużyćstwierdzenianstylizowany”(il.nr18)..
Wprzypadkukrzyżytrójlistnychmożedodatkowowystąpićroz-
szerzającesiękudołowidolneramię,któreujmująpółwałki(il.nr20)..
CzęstonaprzecięciuramionpojawiasiępostaćukrzyżowanegoChry-
stusa,anadNimtitulus(il.nr20)lubwinnegrona.Poniżejumieszczano
zwyklewyobrażanieczaszkizpiszczelami.Wbardziejozdobniepo-
traktowanychkrzyżachtrójlistnychzdarzasię,żeramionasązaakcen-
towaneuproszczonymirozetami.Mogąteżbyćobwiedzioneżłobkiem
lubwałkiem(il.nr186).Licotakichkrzyżymożebyćdodatkowowy-
dobyte(il.nr20).
Najstarszekrzyżetrójlistneodnalezionenapodolskichcmenta-
rzachpochodzązkońcaXVIIIw.Wyraźnajestichewolucjaformalna.
NaprzełomieXVIIIiXIXw.krzyżesąwykonanezesłaboobrobio-
negopolnegokamienia(il.nr19).Półwałkiujmująceichdolneramię
częściejsąusytuowaneniesymetrycznie.Cokoły,naktórychsąpo-
sadowionemająnieregularnykształt.Krzyżepowstałeprzedokoło
1850r.sązdecydowaniewiększeimasywniejszeodtychz2połowy
XIXw.Pookoło1850r.widaćwyraźnezmniejszenieskaliprzyjed-
noczesnymprzestylizowaniu,zwłaszczamotywutrójliścia,sprowa-
dzanegoniekiedydoformypółwałków.Nagrobkiztrójlistnymikrzy-
żamipowstałewXXw.odznaczająsięwiększąstarannościąwykona-
niaorazpostępującymuproszczeniem(il.nr20).
